z dnia: 2023-06-26

Kary umowne mogą stanowić koszt uzyskania przychodu, jeżeli istnieje związek przyczynowo-skutkowy pomiędzy poniesionym kosztem a potencjalnym przychodem, a ustawa nie zabrania uznawania tych kar za koszty uzyskania przychodu

Z wnioskiem o indywidualną interpretację podatkową wystąpił podatnik, który prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą i zajmuje się produkcją wyrobów m.in. z drewna okrągłego, zakupionego w różnych Nadleśnictwach Lasów Państwowych. W opisie stanu faktycznego wnioskodawca wskazał, że przetargi na ten rodzaj drewna odbywają się z półrocznym wyprzedzeniem. Firma podatnika zawarła na II półrocze 2022 r. umowy z poszczególnymi Nadleśnictwami na zakup tego surowca.

4 marca 2022 r. w zakładzie należącym do podatnika miał miejsce pożar, który zniszczył budynek suszarni wraz z wyposażeniem tak, że niemożliwa była jego naprawa. Aby uruchomić produkcję, zamówiono nową suszarnię, jednak ze względu na sytuację na rynku jej dostawa przesunęła się na początek 2023 r. W tej sytuacji podatnik musiał zmniejszyć produkcję, co oznaczało zmniejszenie zapotrzebowania na surowiec. Dodatkowo pojawiła się możliwość zakupu drewna ze znacznie tańszych źródeł. W efekcie odbiór drewna od Nadleśnictwa byłby nieopłacalny i ekonomicznie nieuzasadniony, nawet po uwzględnieniu kary umownej.

Nieodebranie wylicytowanego drewna w drugim półroczu 2022 r. spowodowało naliczenie kar umownych przez Nadleśnictwa. Otrzymane noty księgowe obciążające podatnika karą umowną zapłacone zostały 7 lutego 2023 r.

We wniosku o indywidualną interpretację podatkową podatnik postawił tezę, że ta kara umowna będzie stanowiła koszt uzyskania przychodu w dacie poniesienia, czyli w momencie ujęcia kosztu w księgach rachunkowych.

Koszty uzyskania przychodu

Najlepszy i najprostszy sposób na PIT - Program e-pity®
Nie musisz znać się na PIT'ach i zmianach podatkowych. Oblicz wygodnie wysokość Twojego podatku PIT kompleksowo razem z wszystkimi ulgami, odliczeniami i kwotą wolną od podatku. Zadbaj o najwyższy i najszybszy zwrot podatku z PIT do 45 dni.
Po prostu oblicz Twój e-PIT w Programie e-pity 2023 i wyślij PIT online

Organ podatkowy w uzasadnieniu interpretacji 0113-KDIPT2-1.4011.288.2023.1.HJ przypomniał, że kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art 23 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Aby poniesiony przez podatnika wydatek mógł być uznany za koszt uzyskania przychodu, muszą być spełnione łącznie następujące warunki:

  • wydatek został poniesiony przez podatnika,
  • jest definitywny (rzeczywisty), a więc jego wartość nie została podatnikowi w jakikolwiek sposób zwrócona,
  • pozostaje w związku z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą,
  • został poniesiony w celu uzyskania, zachowania lub zabezpieczenia przychodów lub może mieć wpływ na wielkość osiągniętych przychodów,
  • został należycie udokumentowany,
  • nie może znajdować się w grupie wydatków, których - zgodnie z art. 23 ust 1. tej ustawy - nie uważa się za koszty uzyskania przychodów.

Jak wyjaśnia dalej Dyrektor KIS, ten przepis uniemożliwia zaliczenie do kosztów uzyskania przychodów wszelkich kar umownych i odszkodowań wypłaconych z tytułu wad dostarczonych towarów, wykonanych robót i usług oraz zwłoki w dostarczeniu towaru wolnego od wad albo zwłoki w usunięciu wad towarów albo wykonanych robót i usług, niezależnie od tego czy odpowiedzialność dłużnika została oparta na zasadzie winy, czy na zasadzie ryzyka. Jednak kary umownej za niezrealizowanie umowy - w tym przypadku za nieodebranie umówionej ilości drewna - ustawodawca nie uwzględnił w tym katalogu.

Dyrektor KIS doszukał się też związku przyczynowo-skutkowego pomiędzy poniesionym kosztem a potencjalnym przychodem. Uznał, że w opisanej przez podatnika sytuacji decyzja dotycząca poniesienia wydatku w postaci kary umownej jest racjonalna i gospodarczo uzasadniona. W przedstawionych okolicznościach odbiór drogiego drewna mógłby doprowadzić do utraty płynności finansowej firmy, a tym samym do straty finansowej. Zapłata kar umownych wraz z kosztem nabycia surowca z tańszych źródeł jest ekonomicznie korzystniejsza niż odbiór drewna zgodnie z zawartą umową. Kara umowna zapłacona przez przedsiębiorcę ma więc związek przyczynowo-skutkowy z osiąganymi przez niego przychodami z prowadzonej działalności gospodarczej. Dlatego, w okolicznościach przedstawionych w opisie stanu faktycznego, kara za nieodebranie drewna przez przedsiębiorcę może stanowić koszt uzyskania przychodów na podstawie art. 22 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

PIT 36, PIT 36l

Wspieramy OPP
Jakość programów e-file sprawdzona i potwierdzona przez: