Jak wypełnić PIT-38: kapitał - instrukcja i objaśnienia

Deklarację tę złożysz, jeżeli w roku podatkowym rozliczasz przychody z tytułu:

1. odpłatnego zbycia:
   • udziałów w spółkach mających osobowość prawną, ze spółki komandytowej i komandytowo - akcyjnej,
   • innych papierów wartościowych,
   • pożyczonych papierów wartościowych (czyli rozliczania przychodu z tzw. sprzedaży krótkiej),
   • pochodnych instrumentów finansowych oraz realizacji praw z nich wynikających (np. opcje oparte o cenę towaru, waluty, indeksu, kontrakty terminowe, warranty),
2. objęcia udziałów (akcji) w spółkach mających osobowość prawną albo wkładów w spółdzielniach w zamian za wkład niepieniężny w innej postaci niż przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część.

Podatnicy składają PIT-38 za 2024 rok do 30 kwietnia 2025 roku. W roku gdy ostatni dzień kwietnia przypada na dzień ustawowo wolny od pracy lub w sobotę termin złożenia PIT-38 przypada w następny dzień roboczy.

W PIT 38 rozliczysz przychody z:

• odpłatnego zbycia udziałów w spółkach mających osobowość prawną, spółki komandytowej, s. k. a. oraz innych papierów wartościowych,
• realizacji praw wynikających z papierów wartościowych, o których mowa w art. 3 pkt 1 lit b ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi

- podlegają opodatkowaniu jako przychody należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane.

Do kiedy rozliczyć PIT - kalendarz podatnika

Wczytaj, sprawdź i rozlicz PIT-38 w Programie e-pity^®

Sprawdź PIT 38 w usłudze Twój e-PIT. Wczytaj wstępnie przygotowany dla Ciebie PIT-38 z portalu podatki.gov.pl. Uzupełnij wszystkie przysługujące Ci koszty, ulgi i odliczenia - spróbuj obniżyć Twój podatek. Rozlicz PIT-38 i wyślij e-deklarację a zwrot otrzymasz najpóźniej do 45 dni.
To najlepszy sposób na Twój e-PIT 38 - wczytaj i sprawdź.

Znaczna ilość przychodów kapitałowych podlega opodatkowaniu bez pomniejszania przychodu o koszty uzyskania. Pamiętaj zatem dokładnie zbadać PIT 8C oraz przepisy podatkowe przed zadeklarowaniem uzyskiwanych przychodów.

Począwszy od 2024 r. zmianie ulegają zasady rozliczeń straty z lat wcześniejszych, wykazywanych w ramach źródła - kapitały pieniężne (czyli deklarowanych wyłącznie na PIT-38). Do 2024 r. od dochodu z tytułu udziału w funduszach kapitałowych podatek nie jest pobierany ryczałtowo (od dochodu), lecz deklarowany jest w oparciu o rozliczenie przychodu i kosztu. Możliwe jest zatem rozliczanie straty z funduszu inwestycyjnego z innymi przychodami z kapitałów pieniężnych i odwrotnie - odliczanie straty z pozostałych kapitałów pieniężnych od dochodu z funduszu.  Dopuszczalne jest również rozliczanie strat w ramach pozostałych przychodów z kapitałów pieniężnych.

Strata to nadwyżka kosztów nad przychodami w ramach danego źródła. Źródłem przychodów są kapitały pieniężne. W efekcie dopuszczalne jest również kumulowanie w danym roku kosztów z różnych inwestycji i rozliczanie ich łącznie - sumowanie ich jako koszty uzyskania przychodów z danego roku. Dopiero gdy rocznie kwota wszystkich kosztów przekroczy wartość wszystkich przychodów - mamy do czynienia ze stratą podatkową, rozliczaną w kolejnych latach.    

W związku ze mianami w 2024 r. warto zaznaczyć, że nie ma możliwości, aby strata ze środków ulokowanych w funduszu inwestycyjnym i wypłaconych z funduszu przed 2023 r. była odliczana obecnie. Strata ta nie jest wykazana w PIT-38 za lata poprzednie więc nie ma podstawy do jej rozliczania. Inaczej sytuacja wygląda, gdy inwestycja została rozpoczęta przed 2024 r. a strata wystąpi dopiero w 2024 r. W takim przypadku w latach kolejnych będzie możliwe jej odliczanie od wszystkich inwestycji w ramach źródła - kapitały pieniężne. 

Dopuszczalne jest odliczenie straty z innych kapitałów pieniężnych od dochodu wykazanego w 2024 r. z inwestycji w fundusze kapitałowe. Dotyczy to również inwestycji w funduszach rozpoczętych przed 2024 i zakończonych w tym roku (ewentualnie w latach kolejnych).

Istnieje możliwość:

• wykorzystać do 100% straty jeśli nie przekracza ona 5 000 000 zł, nieodliczona kwota podlega rozliczeniu w pozostałych latach tego pięcioletniego okresu, z tym że kwota obniżenia w którymkolwiek z tych lat nie może przekroczyć 50% wysokości tej straty oraz
• obniżyć dochód uzyskany z tego źródła w najbliższych kolejno po sobie następujących pięciu latach podatkowych, z tym że kwota obniżenia w którymkolwiek z tych lat nie może przekroczyć 50% wysokości tej straty.

Formularz składasz niezależnie od tego, czy uzyskujesz przychody z innych źródeł.

Formularza nie złożysz, jeżeli sprzedaż dokonywana jest w ramach prowadzonej działalności gospodarczej. W takim przypadku przychód/stratę ze źródła deklarował będziesz na formularzu PIT 36 lub PIT 36L.

Jeżeli jesteś cudzoziemcem i zamierzasz opuścić terytorium Rzeczpospolitej Polskiej przed ww. terminem, deklarację składasz za rok podatkowy przed opuszczeniem terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Jeżeli jesteś cudzoziemcem i uzyskiwałeś na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej przychody – a umowa o unikaniu podwójnego opodatkowania stanowi o zastosowaniu innej niż 19% stawki podatkowej – zastosowanie albo niezapłacenie podatku zgodnie z taką umową jest możliwe pod warunkiem udokumentowania dla celów podatkowych miejsca zamieszkania certyfikatem rezydencji.

Jeżeli jesteś obywatelem polskim i uzyskiwałeś przychody kapitałowe za granicą – deklarację z ich uzyskania składasz w Rzeczpospolitej Polskiej, chyba że umowa o unikaniu podwójnego opodatkowania stanowić będzie inaczej, w szczególności nie będzie stanowiła o opodatkowaniu kapitału w kraju zamieszkania lub siedziby uzyskującego przychód (w takim przypadku całość przychodów opodatkowujesz w kraju ich uzyskania). W przypadku składania deklaracji w Rzeczpospolitej Polskiej masz prawo zastosować odpowiednią zasadę o unikaniu podwójnego opodatkowania.

Oblicz PIT-38 online od razu w Programie e-pity^®

Nie musisz liczyć podatku w PIT-38 (kapitał) za 2024 ręcznie. Sprawdź wysokość Twojego podatku kompleksowo - razem z wszystkimi ulgami, odliczeniami i nową kwotą wolną od podatku.
Wylicz wygodnie Twój PIT-38 w Programie e-pity 2024 i wyślij PIT online

Nie ustala się przychodu z tytułu umorzenia jednostek uczestnictwa subfunduszu funduszu inwestycyjnego z wydzielonymi subfunduszami w przypadku zamiany jednostek uczestnictwa subfunduszu na jednostki uczestnictwa innego subfunduszu tego samego funduszu inwestycyjnego, dokonanej na podstawie ustawy z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych (Dz. U. Nr 146, poz. 1546 oraz z 2005 r. Nr 183, poz. 1537).

A zatem instytucje oferujące tzw. pakiety funduszy inwestycyjnych pozwalają na opóźnienie zapłaty podatku i złożenia deklaracji dopiero po faktycznym zakończeniu inwestycji.

Deklarację wypełniasz na podstawie otrzymanego PIT 8C.

UWAGA: jeżeli nie otrzymałeś informacji, PIT 38 i tak musisz złożyć. Niezłożenie deklaracji grozi odpowiedzialnością karną skarbową.

Deklaracji PIT 38 nie składasz łącznie z małżonkiem. Każdy małżonek rozlicza się indywidualnie.

UWAGA Osoby, któe przekroczyły granicę II progu powinny również kontrolować, czy ich wynagrodzenia nie zostaną objęte dodatkowym podatkiem. Tzw. danina solidarnościowa w wysokości 4% podstawy jej ustalenia obejmuje osoby o dochodach, przekraczających rocznie 1.000.000 zł. 
Jeżeli Twoje dochody w 2020 roku przekroczyły 1 milion złotych koniecznie przeczytaj poradnik o daninie solidarnościowej, ponieważ do 30.04.2021 roku jesteś zobowiązany złożyć dodatkową deklarację i zapłacić dodatkowe 4% podatku od nadwyżki ponad 1 mln zł.