Kwoty płaconych przez przedsiębiorców składek zdrowotnych i składek na ubezpieczenia społeczne zależą od trzech wskaźników określających poziom płac w Polsce. Są to: wysokość minimalnego wynagrodzenia za pracę, przeciętne wynagrodzenie za pracę w czwartym kwartale poprzedniego roku oraz przeciętne miesięczne wynagrodzenie za pracę prognozowane na bieżący rok. Wszystkie te trzy wskaźniki wzrosły rok do roku po kilkanaście procent. Wyjaśniamy, w jakim stopniu wpłynie to na wysokość płaconych przez przedsiębiorców składek zdrowotnych i składek na ubezpieczenie społeczne.
WSKAŹNIK |
NA CO MA WPŁYW |
WARTOŚĆ DOTYCHCZASOWA |
WARTOŚĆ PO AKTUALIZACJI |
płaca minimalna |
minimalna podstawa składki zdrowotnej (skala podatkowa, podatek liniowy), podstawa składki zdrowotnej (karta podatkowa), minimalna podstawa składek na ubezpieczenia społeczne (preferencyjny ZUS 24 miesiące, mały ZUS plus) |
3490 zł (I-VI 2023), 3600 zł (VII-XII 2023) |
4242 zł (I-VI 2024), 4300 zł (VII-XII 2024) |
przeciętne wynagrodzenie za pracę w IV kwartale poprzedniego roku |
składka zdrowotna (ryczałt od przychodów ewidencjonowanych) |
6965,94 zł (IV kw. 2022) |
7767,85 zł (IV kw. 2023) |
prognozowane na rok bieżący przeciętne miesięczne wynagrodzenie za pracę |
minimalna podstawa składek na ubezpieczenia społeczne (standardowy ZUS), maksymalna podstawa składek na ubezpieczenia społeczne (mały ZUS plus) |
6935 zł (2023) |
7824 zł (2024) |
Najlepszy i najprostszy sposób na PIT - Program e-pity®
Nie musisz znać się na PIT'ach i zmianach podatkowych. Oblicz wygodnie wysokość Twojego podatku PIT kompleksowo razem z wszystkimi ulgami, odliczeniami i kwotą wolną od podatku. Zadbaj o najwyższy i najszybszy zwrot podatku z PIT do 45 dni.
Po prostu oblicz Twój e-PIT w Programie e-pity 2024 i wyślij PIT online
Przedsiębiorca opodatkowany na zasadach ogólnych płaci składkę zdrowotną w wysokości 9% dochodu osiągniętego w poprzednim miesiącu, zaś przedsiębiorca opodatkowany podatkiem liniowym - w wysokości 4,9% tego dochodu. Jednak w żadnym przypadku składka nie może być niższa niż równowartość 9% minimalnego miesięcznego wynagrodzenia za pracę (płacy minimalnej).
W roku składkowym, który trwa od 1 lutego 2024 r. do 31 stycznia 2025 r., pod uwagę brana jest wysokość płacy minimalnej z 1 lutego 2024 r, a więc 4242 zł. 9% tej kwoty to 381,78 zł. W porównaniu z poprzednim rokiem składkowym, w którym minimalna składka zdrowotna wynosiła 314,10 zł, oznacza to wzrost o 67,68 zł miesięcznie. Minimalna kwota składki zdrowotnej ustalana jest raz na cały rok składkowy, a więc kolejna podwyżka płacy minimalnej, która wejdzie w życie 1 lipca 2024 r., nie wpłynie na wysokość składki zdrowotnej.
Oblicz i sprawdź całą listę składek 2024 r. - tabela
Przedsiębiorcy rozliczający podatek w formie karty podatkowej niezależnie od osiąganych dochodów płacą składkę zdrowotną w wysokości równowartości 9% płacy minimalnej. W ich przypadku rok składkowy pokrywa się z rokiem kalendarzowym. To oznacza, że przez cały rok 2024 podstawą do obliczeń jest wartość płacy minimalnej z 1 stycznia 2024 r., a więc 4242 zł. 9% tej kwoty to 381,78 zł. W porównaniu z rokiem 2023 oznacza to wzrost składki o 67,68 zł.
Wysokość składek zdrowotnych płaconych przez ryczałtowców w danym roku kalendarzowym jest powiązana z poziomem przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw (włącznie z wypłatami z zysku) w czwartym kwartale poprzedniego roku kalendarzowego. W zależności od wysokości rocznego przychodu, składka wynosi 9% podstawy, którą jest:
W 2024 r. podstawą do obliczeń jest wysokość przeciętnego wynagrodzenia w IV kwartale 2023 r., a więc kwota 7767,85 zł (rok wcześniej było to 6965,94 zł). To zaś oznacza, że składka zdrowotna wynosi:
Również te kwoty obowiązują przez cały rok kalendarzowy. Obciążenie ryczałtowców składką zdrowotną może wzrosnąć w ciągu roku, ale tylko wtedy, gdy ich dochody przekroczą próg 60 tys. zł lub 300 tys. zł.
Minimalną podstawą naliczania preferencyjnych składek ZUS jest 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę. Inaczej niż w przypadku składki zdrowotnej, podstawa jest aktualizowana za każdym razem, gdy zmienia się minimalne wynagrodzenie. Składki nalicza się więc od kwoty:
Przedsiębiorca uprawniony do preferencyjnego ZUS, który zadeklaruje minimalną podstawę składek na ubezpieczenia społeczne, będzie więc płacił:
Oblicz i sprawdź całą listę składek 2024 r. - tabela
Minimalną podstawą standardowych składek na ubezpieczenia społeczne jest z kolei 60% prognozowanego przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia za pracę na dany rok. Według prognozy przeciętne wynagrodzenie w 2024 r. wyniesie 7824 zł, zaś minimalną podstawą naliczania standardowych składek społecznych będzie 60% tej kwoty, czyli 4694,40 zł. Przedsiębiorca, który zadeklaruje taką minimalną podstawę, będzie więc płacił:
Dodatkowo przedsiębiorca musi obliczyć i wpłacać do ZUS składkę na ubezpieczenie zdrowotne.
Na dwa wskaźniki muszą natomiast zwracać uwagę przedsiębiorcy, którzy korzystają z preferencji, jaką jest mały ZUS plus. W tym rozwiązaniu najniższa podstawa składek jest wyliczana na podstawie osiągniętego w poprzednim roku dochodu (skala podatkowa, podatek liniowy) lub przychodu (karta podatkowa, ryczałt od przychodów ewidencjonowanych). Jednak dodatkowo ta postawa nie może być niższa niż 30% minimalnego wynagrodzenia za pracę w danym roku ani wyższa niż 60% prognozowanego na dany rok przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia.
Podstawa tych składek nie może zatem być: