Podatnik spłacił kredyt, który zaciągnął na zakup domu, środkami ze sprzedaży innej nieruchomości. Następnie umowa kredytu została unieważniona przez sąd. W tej sytuacji świadczenie kredytobiorcy należy uznać za niebyłe - stwierdził Dyrektor KIS. W konsekwencji podatnik nie ma prawa do skorzystania z ulgi podatkowej.
Podatnik w 2008 r. uzyskał kredyt mieszkaniowy we franku szwajcarskim na zakup domu jednorodzinnego (lokalu w domu jednorodzinnym w zabudowie bliźniaczej), w którym mieszka do dziś. Dodatkowo w 2018 r. podatnik zawarł umowę przedwstępną na zakup lokalu mieszkalnego w innym budynku. Umowa przeniesienia własności lokalu (w stanie deweloperskim) została podpisana we wrześniu 2019 r., natomiast w grudniu 2019 r. podatnik sprzedał ten lokal z powodu braku środków na przeprowadzenie prac wykończeniowych. Wszystkie środki uzyskane z jego sprzedaży przeznaczył na spłatę wcześniej zaciągniętego kredytu na zakup domu jednorodzinnego.
W roku 2022 sąd I instancji unieważnił umowę kredytową podatnika. Ostatecznie została ona rozwiązana w marcu 2024 r., natomiast wzajemny zwrot świadczeń między podatnikiem a bankiem nastąpił w sierpniu 2024 r. Podatnik wystąpił o indywidualną interpretację, aby potwierdzić, że wydatki poniesione na spłatę kredytu wciąż może uznawać za poniesione na własne cele mieszkaniowe (od tego uzależniona jest możliwość skorzystania ze zwolnienia podatkowego), mimo że formalnie doszło do sądowego unieważnienia umowy kredytowej. Argumentował, że bank przyznał mu środki finansowe na zaspokojenie własnych potrzeb mieszkaniowych, doszło do poniesienia tych wydatków, a następnie do zwrotu środków bankowi. Jego zdaniem w tej sytuacji nie powinno mieć znaczenia, czy umowa kredytowa była wadliwa, zwłaszcza że była wadliwa nie z winy kredytobiorcy.
Najlepszy i najprostszy sposób na PIT - Program e-pity®
Nie musisz znać się na PIT'ach i zmianach podatkowych. Oblicz wygodnie wysokość Twojego podatku PIT kompleksowo razem z wszystkimi ulgami, odliczeniami i kwotą wolną od podatku. Zadbaj o najwyższy i najszybszy zwrot podatku z PIT do 45 dni.
Po prostu oblicz Twój e-PIT w Programie e-pity 2024 i wyślij PIT online
Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej nie zgodził się z tym stanowiskiem. Przypomniał, że zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przychody uzyskane ze sprzedaży nieruchomości są zwolnione z podatku dochodowego, jeżeli w ustawowym terminie zostaną wydatkowane na zaspokojenie własnych celów mieszkaniowych. Jednym z takich celów jest spłata kredytu oraz odsetek od kredytu zaciągniętego na zakup budynku mieszkalnego, jego części lub udziału w takim budynku, lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość lub udziału w takim lokalu, zaciągniętego w jednym ze wskazanych w ustawie podmiotów.
Następnie Dyrektor KIS przeanalizował skutki prawne sądowego unieważnienia umowy kredytowej. Zauważył, że nieważność umowy kredytu oznacza, że zobowiązania stron nigdy nie powstały, a strony zobowiązane są zwrócić to, co świadczyły w związku z nieważną umową, jako świadczenia nienależne. Skutki prawne na gruncie cywilnym występują ex tunc (wstecz), a więc od momentu zawarcia umowy - mamy do czynienia z sytuacją, jakby w ogóle nie doszło do zawarcia umowy kredytowej. Nie można więc mówić o wydatkowaniu przychodu na spłatę kredytu zaciągniętego na własne cele mieszkaniowe, uzasadnione jest natomiast stwierdzenie, że świadczenie kredytobiorcy („spłatę”) należy uznać za niebyłe. Skoro umowa jest traktowana tak, jakby nigdy nie została zawarta, to nie można mówić o wydatkowaniu przychodu ze sprzedaży nieruchomości na spłatę kredytu zaciągniętego na własne cele mieszkaniowe.
Ugoda z bankiem podlega opodatkowaniu
Źródło: indywidualna interpretacja 0113-KDIPT2-2.4011.606.2024.2.EC z 8 listopada 2024 r.