Aktualności
tel. serwisowy: 61 307 00 77 (08:00 - 16:00)
Naczelny Sąd Administracyjny opowiedział się po stronie organów podatkowych w sporze z konkubentami, którzy chcieli skorzystać ze zwolnienia z podatku od spadków i darowizn.
W 2021 r. Naczelnik Urzędu Skarbowego ustalił podatnikowi podatek od spadków i darowizn w wysokości 5986 zł z tytułu nabycia w 2018 r. w drodze darowizny środków pieniężnych w kwocie 41000 zł. Tę kwotę przekazała podatnikowi konkubina z intencją “dołożenia się” do zakupu mieszkania, które formalnie zostało nabyte na wyłączną własność podatnika. Strony nie zawarły przy tym żadnej pisemnej umowy. Organ podatkowy uznał, że tej kwoty nie można uznać za wydatek na zaspokojenie zwykłych, bieżących potrzeb podatnika i konkubiny, związanych z prowadzeniem wspólnego gospodarstwa domowego, wypełnione zostały natomiast przesłanki do uznania jej za darowiznę. W decyzji podkreślono, że obdarowany nie zgłosił otrzymanej kwoty organom podatkowym i nie zapłacił podatku od darowizny.
Podatnik zaskarżył tę decyzje do WSA we Wrocławiu, zaś Sąd uznał, że organy podatkowe nie miały podstaw do kategorycznego stwierdzenia, że świadczenie dokonane przez konkubinę miało charakter darowizny. Zarzucił im, że nie odniosły się do faktu rzeczywistego korzystania przez konkubinę z zakupionego mieszkania i ewentualnej wartości otrzymanych przez nią z tego tytułu świadczeń. W konsekwencji Sąd uznał skargę za zasadną i zobowiązał organ podatkowy, by przy ponownym rozpatrywaniu sprawy ustalił, czy konkubina skarżącego faktycznie korzysta z zakupionej przez niego nieruchomości i z czyich środków finansowane są wydatki na wspólne prowadzenie gospodarstwa domowego.
Dyrektor Izby Administracji Skarbowej we Wrocławiu wniósł skargę kasacyjną od tego wyroku, zaś Naczelny Sąd Administracyjny uznał tę skargę za zasadną. Sąd wskazał, że skoro konkubina przekazała konkubentowi środki pochodzące z jej osobistego majątku w celu zapłaty pierwszej raty za mieszkanie i przekazanie to było bezzwrotne, to w tej sytuacji nastąpiło powiększenie majątku podatnika kosztem majątku konkubiny. Zostały więc wypełnione przesłanki do zakwalifikowania środków pieniężnych jako darowizny. Sąd wskazał też, że trwały, faktyczny związek uzasadnia korzystanie przez konkubentów z rzeczy drugiego z nich, które są wykorzystywane do codziennego, normalnego funkcjonowania (w szczególności z mieszkania i jego wyposażenia). Jednak dla kwalifikacji czynności istotne znaczenie powinny mieć jedynie te okoliczności, które zaistniały w chwili dokonania czynności i składały się na jej treść, a także zamiar darczyńcy.
Sąd podkreślił wreszcie istotne różnice pomiędzy związkiem małżeńskim a konkubinatem i konsekwencje tych różnic w podatku od spadków i darowizn. O ile w przypadku małżeńskiej wspólności majątkowej co do zasady nie ma możliwości zaistnienia darowizny pomiędzy małżonkami, to przelewy pieniędzy pomiędzy majątkami konkubentów należy traktować jako darowizny w tym zakresie, w jakim nie będą spożytkowane na zwykłe, bieżące potrzeby związane ze wspólnym gospodarstwem domowym.
czytaj: Dla US ojciec biologiczny nie jest dalszą rodziną
Źródło: wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu I SA/Wr 961/21 z 25 marca 2022 r., wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego III FSK 1463/22 z 11 października 2024 r.
Najlepszy i najprostszy sposób na PIT - Program e-pity®
Nie musisz znać się na PIT'ach i zmianach podatkowych. Oblicz wygodnie wysokość Twojego podatku PIT kompleksowo razem z wszystkimi ulgami, odliczeniami i kwotą wolną od podatku. Zadbaj o najwyższy i najszybszy zwrot podatku z PIT do 45 dni.
Po prostu oblicz Twój e-PIT w Programie e-pity 2024 i wyślij PIT online
pobierz: zgłoszenie o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych
W interpretacji Dyrektor KIS powołał się na art. 4a ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, na podstawie którego zwalnia się od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę po dopełnieniu określonych formalności. Z kolei, zgodnie z art. 14 ust. 4a tej ustawy, za zstępnych uważa się również osoby, które przebywają lub przebywały w rodzinie zastępczej, w rodzinnym domu dziecka, w placówce opiekuńczo-wychowawczej lub w regionalnej placówce opiekuńczo-terapeutycznej. Jak wskazano w interpretacji, na mocy tego przepisu za zstępnych uważa się zarówno osoby aktualnie przebywające w rodzinie zastępczej, jak i osoby, które w przeszłości przebywały w takiej rodzinie. Dlatego nabycie przez podatniczkę nieruchomości tytułem darowizny od matki zastępczej będzie w całości zwolnione z opodatkowania. W związku z tym, że umowa darowizny nieruchomości powinna zostać sporządzona w formie aktu notarialnego, nie będzie konieczne zgłoszenie nabycia nieruchomości właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego.
czytaj: Dla urzędu skarbowego biologiczny ojciec nie jest najbliższą rodziną
Źródło: indywidualna interpretacja 0111-KDIB2-3.4015.212.2023.1.JKU z 28 grudnia 2023 r.
