Aktualności
tel. serwisowy: 61 307 00 77 (08:00 - 16:00)
Podatnicy, którym bank umorzył pożyczkę hipoteczną we frankach szwajcarskich, mogą skorzystać z zaniechania poboru podatku dochodowego od tego przysporzenia - uznał WSA w Bydgoszczy
Sąd zajmował się interpretacją wydaną na wniosek małżonków, którzy w 2008 r. zawarli z bankiem umowę pożyczki hipotecznej w CHF w celu sfinansowania remontu budynku mieszkalnego, w którym mieszkają. Z kolei w 2023 r. małżonkowie zawarli z bankiem ugodę, na mocy której ich zadłużenie zostało umorzone. Podatnicy zadali wówczas pytanie, czy skoro pożyczka hipoteczna była zaciągnięta z zamiarem remontu budynku mieszkalnego i została faktycznie przeznaczona w całości na cel mieszkaniowy, to można uznać, że w istocie była kredytem mieszkaniowym na cele hipoteczne, a w konsekwencji - skorzystać z zaniechania poboru PIT na podstawie §1 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe?
Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji uznał, że jest to niemożliwe. Podkreślił, że kredyt i pożyczka są to dwie odrębne instytucje różniące się podstawami prawnymi i zasadami ich zawierania. Nie są więc tożsame i nie mogą być używane zamiennie jeśli chodzi o wykładnię przepisów prawa, które się do nich odnoszą. Natomiast z literalnego brzmienia rozporządzenia, na które powołali się wnioskodawcy, wynika, że dotyczy ono tylko kredytów hipotecznych.
Małżonkowie zaskarżyli tę interpretację do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bygdoszczy. Ten zaś wskazał, że dla rozstrzygnięcia tej sprawy kluczowe znaczenie ma prawidłowa interpretacja przepisów wskazanego powyżej rozporządzenia. Zauważył, że choć w jego tytule mowa jest o kredycie hipotecznym, to w poszczególnych przepisach rozporządzenia ustawodawca posługuje się pojęciem kredytu mieszkaniowego, niezdefiniowanym w żadnym innym akcie normatywnym. Z treści aktu prawnego wynika, jakie cechy powinien posiadać kredyt, by można było zastosować do niego przepisy rozporządzenia, jednak nie daje ono odpowiedzi na pytanie, jak rozumieć samo pojęcie “kredyt”.
Sąd wskazał następnie, że umowa kredytu i umowa pożyczki są umowami nazwanymi, uregulowanymi odpowiednio w prawie bankowym i w kodeksie cywilnym. Jednocześnie podkreślił, że organ interpretacyjny w swojej analizie całkowicie pominął inny akt prawny, w którym ustawodawca uregulował instytucję kredytu hipotecznego, a mianowicie Ustawę z dnia 23 marca 2017 r. o kredycie hipotecznym oraz o nadzorze nad pośrednikami kredytu hipotecznego i agentami. W rozumieniu tej ustawy umowy pożyczki na Zgodnie z jej zapisami, umowa pożyczki w niektórych okolicznościach stanowi “umowę o kredyt hipoteczny”. Organ interpretacyjny w ogóle nie odniósł się do tej ustawy i bez żadnego wyjaśnienia uznał, że to definicja umowy kredytu z prawa bankowego powinna być wiążąca przy odkodowaniu znaczenia pojęć zawartych w analizowanym rozporządzeniu. Zdaniem Sądu takie stanowisko jest zasadniczo wątpliwe w sytuacji, gdy ustawodawca zdefiniował pojęcie "kredyt hipoteczny" w dedykowanym tej instytucji akcie prawnym.
Sąd wskazał następnie, że w zakresie stosowania wszelkiego rodzaju ulg podatkowych trzeba uwzględnić art. 84 Konstytucji RP dotyczący zasady powszechności opodatkowania. Wyjątki od tej zasady, w tym ulgi podatkowe, nie mogą być interpretowane rozszerzająco, ale nie powinno się też dokonywać wykładni zawężającej przepisów prawa podatkowego. O poprawności interpretacji najlepiej świadczy okoliczność, że wykładnia językowa, systemowa i celowościowa dają zgodny wynik.
Zdaniem WSA w Bydgoszczy organ, dokonując interpretacji, w zasadzie zaniechał wykładni językowej, dokonując wyłącznie wykładni systemowej zewnętrznej i to w sposób niepełny, wybiórczy. W przekonaniu Sądu wykładnia systemowa nie daje jednoznacznej odpowiedzi co do znaczenia pojęcia kredyt użytego w treści rozporządzenia. Natomiast wykładnia językowa, powiązana z wykładnią systemową i celowościową muszą prowadzić do wniosku, że rozporządzenie dotyczy nie tylko kredytów, ale i pożyczek hipotecznych. Celem analizowanego rozporządzenia była ochrona kredytobiorców przed trudnościami związanymi z zapłaceniem podatku dochodowego od przysporzenia wynikającego z umorzenia owych zobowiązań. Bez wątpienia w tym kontekście sytuacja faktyczna pożyczkobiorców hipotecznych, którzy przeznaczyli zaciągnięte pożyczki na realizację własnych potrzeb mieszkaniowych, jest tożsama z sytuacją tych podmiotów, których zobowiązania wynikały z umów kredytowych - wskazał Sąd i uchylił zaskarżoną interpretację.
czytaj: ugoda z bankiem podlega opodatkowaniu
Źródło: wyrok WSA w Bydgoszczy I SA/Bd 647/24 z 27 listopada 2024 r., interpretacja indywidualna 0115-KDIT3.4011.512.2024.1.DP z 14 sierpnia 2024 r.
