Aktualności
tel. serwisowy: 61 307 00 77 (08:00 - 16:00)
Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych przewiduje zwolnienie z PIT dochodu z odpłatnego zbycia nieruchomości w związku z jego przeznaczeniem na własne cele mieszkaniowe. Co dzieje się w sytuacji, gdy spadkodawca za życia odpłatnie zbył nieruchomość, ale przed śmiercią nie zdążył przeznaczyć dochodu na własne cele mieszkaniowe? Czy jego spadkobierca może skorzystać ze zwolnienia z PIT przysługującego spadkodawcy, gdy odziedziczony dochód przeznacza na własne cele mieszkaniowe? Odpowiedź na te pytania wynika z uzasadnienia wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 12 maja 2023 r.
Limity kwot wolnych od podatku od spadków i darowizn wyższe, kłopot z ich zastosowaniem
Zgodnie z ustawą o PIT wolne od podatku dochodowego są wydatkowane na własne cele mieszkaniowe dochody z odpłatnego zbycia nie tylko prawa własności nieruchomości (bądź jej części czy udziału w niej), ale także innych praw majątkowych w postaci spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego, prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej oraz prawa wieczystego użytkowania gruntów. Celem wprowadzenia powyższego przepisu było preferowanie przeznaczenia przez podatników środków pieniężnych uzyskanych ze sprzedaży nieruchomości i praw majątkowych na zaspokojenie własnych potrzeb mieszkaniowych.
Najlepszy i najprostszy sposób na PIT - Program e-pity®
Nie musisz znać się na PIT'ach i zmianach podatkowych. Oblicz wygodnie wysokość Twojego podatku PIT kompleksowo razem z wszystkimi ulgami, odliczeniami i kwotą wolną od podatku. Zadbaj o najwyższy i najszybszy zwrot podatku z PIT do 45 dni.
Po prostu oblicz Twój e-PIT w Programie e-pity 2024 i wyślij PIT online
Zgodnie z ordynacją podatkową spadkobiercy podatnika przejmują przewidziane w przepisach prawa podatkowego majątkowe prawa i obowiązki spadkodawcy. Prawo majątkowe ma wynikać z przepisów prawa podatkowego. Charakter majątkowy posiadają niewątpliwie: prawo do nadpłaty, do zwrotu podatku, prawo do korekty deklaracji podatkowej, prawo do ulgi inwestycyjnej, prawo do zwolnienia podatkowego, czy też inne prawa do obniżenia podstawy opodatkowania, wysokości podatku, stawki podatkowej. Do nich zaliczyć należy także prawo do zwolnienia z opodatkowania przychodu uzyskanego ze sprzedaży nieruchomości i praw majątkowych.
NSA wyjaśnił, że w analizowanym stanie faktycznym przychód spadkodawcy ze sprzedaży nieruchomości stał się składnikiem majątkowym masy spadkowej, przypadającej jego spadkobiercy i odpowiednio ją zwiększył. Zatem, gdyby doszło do wydatkowania przychodu ze sprzedaży nieruchomości jeszcze przez samego podatnika na cele mieszkaniowe preferowane przez ustawodawcę podatkowego, niewątpliwie doszłoby do stosownej zmiany w majątku spadkowym, pozostałym po podatniku i podlegającym dziedziczeniu. NSA stanął tym samym na stanowisku, że tzw. "ulga mieszkaniowa" przewidziana w ustawie o PIT jest prawem majątkowym, o którym mowa w ordynacji podatkowej, a więc podlegającym dziedziczeniu.
Również w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego (wyroki w sprawach: P 20/06 i SK 46/05) wyrażano pogląd, że "majątkowe prawa i obowiązki podatnika przewidziane w przepisach podatkowych przechodzą na spadkobiercę i w tym kontekście nie ma podstaw do wyłączania ich z zakresu ochrony konstytucyjnego prawa do dziedziczenia".
Ustawa o PIT wymaga, aby poniesienie wydatku nastąpiło "wyłącznie na własne cele mieszkaniowe". Kiedy żyje podatnik, są to jego własne cele mieszkaniowe, jednakże w następstwie jego śmierci, będą to cele mieszkaniowe spadkobierców. Inna interpretacja przepisów prowadziłaby wprost do unicestwienia przepisów o następstwie prawnym spadkobierców. Nie można poprzestać wyłącznie na wykładni językowej, tracąc tym samym z pola widzenia cel, jaki ustawodawca zamierzał osiągnąć regulując tę materię.
Spadkobiercy przysługuje zwolnienie dochodu osiągniętego przez spadkodawcę w związku z odpłatnym zbyciem nieruchomości w sytuacji, gdy spadkodawca nie przeznaczył tego dochodu na własne cele mieszkaniowa, gdyż przed upływem terminu przewidzianego w ustawie zmarł. Warunkiem zwolnienia jest to, aby w przewidzianym terminie spadkobierca przeznaczył odziedziczone środki stanowiące dochód z odpłatnego zbycia przez spadkodawcę nieruchomości na własne cele mieszkaniowe, tj. cele mieszkaniowe spadkobiercy.
Zeznanie o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty)
Podstawa: wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 12 maja 2023 r., sygn. akt: II FSK 1324/20
