Choć, co do zasady, w prawie podatkowym przyjmuje się nakaz literalnej wykładni jego przepisów, to jednak nie może ona przebiegać w sposób, który prowadzi do naruszenia zagwarantowanych podatnikowi podstawowych praw i przeczy istocie podatku dochodowego - uznał WSA w Gdańsku.
Sąd zajmował się skargą na indywidualną interpretację, wydaną na wniosek spadkobiercy, który w sierpniu 2018 r. na podstawie testamentu nabył w spadku po swojej matce spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu. Wnioskodawca ustalił z bratem, że mieszkanie sprzeda, a po sprzedaży zapłaci mu należny zachowek. Mieszkanie zostało sprzedane w listopadzie 2018 r., a więc przed upływem pięciu lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie. Kwotę, która pozostała mu do dyspozycji po uwzględnieniu kosztów pogrzebu i zapłaceniu zachowku, wnioskodawca przeznaczył na własne potrzeby mieszkaniowe. We wniosku o indywidualną interpretację spadkobierca postawił tezę, że wydatki związane z poniesionymi kosztami pogrzebu oraz zapłatą zachowku stanowią koszt uzyskania przychodu z tytułu odpłatnego zbycia tej nieruchomości.
Najlepszy i najprostszy sposób na PIT - Program e-pity®
Nie musisz znać się na PIT'ach i zmianach podatkowych. Oblicz wygodnie wysokość Twojego podatku PIT kompleksowo razem z wszystkimi ulgami, odliczeniami i kwotą wolną od podatku. Zadbaj o najwyższy i najszybszy zwrot podatku z PIT do 45 dni.
Po prostu oblicz Twój e-PIT w Programie e-pity 2024 i wyślij PIT online
Innego zdania był jednak Dyrektor KIS, który w interpretacji wskazał, że w opisanym stanie faktycznym koszty uzyskania przychodu należy ustalić na podstawie art. 22 ust. 6d ustawy o PIT w brzmieniu obowiązującym przed 1 stycznia 2019 r. Ponieważ we wskazanych w tym przepisie kryteriach nie mieściły się koszty pogrzebu ani koszty zachowku (wartość spłaconego długu spadkowego), to wnioskodawca nie może ich uwzględnić w kosztach uzyskania przychodu. W interpretacji wskazano też, że wprawdzie od 1 stycznia 2019 r. przepisy zmieniły się na korzystniejsze dla podatników, jednak znowelizowany przepis ma zastosowanie tylko do stanów faktycznych zaistniałych od dnia 1 stycznia 2019 r.
Nowe limity od spadków i darowizn
Skarga na tę interpretację trafiła do WSA w Gdańsku, który w swoim orzeczeniu powołał się na uchwałę Sądu Najwyższego z dnia 22 marca 2007 r. (sygn. III CZP 8/07). W jej uzasadnieniu stwierdzono, że w sytuacji, w której ścisłe, literalne zinterpretowanie przepisu ustawy uniemożliwiałoby sensowne jego zastosowanie bądź prowadziło do zniekształcenia lub wypaczenia jego treści, obowiązkiem organu stosującego prawo jest sięganie do innych sposobów wykładni. W analizowanej sytuacji zastosowanie wykładni językowej sprawiłoby, że podatnik musiałby zapłacić podatek od kwoty przychodu wynikającej z umowy sprzedaży nieruchomości, mimo że uzyskane przez niego rzeczywiste przysporzenie było mniejsze o wartość kwoty zapłaconej z tytułu kosztu pogrzebu spadkodawcy oraz zapłaty zachowku na rzecz osoby uprawnionej. WSA w Gdańsku wskazał, że podatnik nie powinien ponosić negatywnych konsekwencji funkcjonowania w systemie prawnym norm sprzecznych z ogólnymi zasadami prawa podatkowego oraz logiką i zaskarżoną interpretację uchylił.
Źródło: interpretacja indywidualna 0114-KDIP3-1.4011.474.2023.2.MZ z 14 lipca 2023 r., wyrok WSA w Gdańsku I SA/Gd 861/23