Prawie czterokrotnie wzrósł limit kwot, od których nie trzeba płacić podatku od spadków i darowizn bez składania jakiegokolwiek zawiadomienia. Podwyższone od 1 lipca wartości zwolnień podatkowych stosuje się do sumy kwot otrzymanych przez okres 5 lat wstecz. Podatnicy mają jednak problem - skoro nowe wyższe kwoty zwolnień liczyć należy za okres 5 letni, czyli sprzed wprowadzenia nowelizacji przepisów, to może się okazać, że limity dotyczą wyłącznie kwot otrzymanych po 30 czerwca, a te z okresu wcześniejszego nie są objęte wyższymi limitami.
Najlepszy i najprostszy sposób na PIT - Program e-pity®
Nie musisz znać się na PIT'ach i zmianach podatkowych. Oblicz wygodnie wysokość Twojego podatku PIT kompleksowo razem z wszystkimi ulgami, odliczeniami i kwotą wolną od podatku. Zadbaj o najwyższy i najszybszy zwrot podatku z PIT do 45 dni.
Po prostu oblicz Twój e-PIT w Programie e-pity 2024 i wyślij PIT online
Nowelizacja ustawy o podatku od spadku i darowizn wprowadza z dniem 1 lipca 2023 r. istotne zmiany w zakresie limitów darowizn dla konkretnych grup podatkowych. Podwyższeniu ulegają następujące limity kwot zwolnionych od podatku od spadków i darowizn:
Nabywca |
Do 30 czerwca 2023 r. |
Od 1 lipca 2023 r. |
I grupa podatkowa |
10 434 zł |
36 120 zł |
II grupa podatkowa |
7878 zł |
27 090 zł |
III grupa podatkowa |
5308 zł |
5733 zł |
Obowiązuje zasada, że zwolnione z podatku jest nabycie majątku w drodze spadku, zapisu lub darowizny o czystej wartości nieprzekraczającej kwoty wolnej wskazanej w powyższej tabeli.
Wysokość kwoty wolnej zależy od tego, do jakiej grupy należy obdarowany (spadkobierca, zapisobiorca). Zatem osoby z I grupy spadkowej mogą otrzymać większa kwotę darowizny bez podatku niż osoby z pozostałych grup. O przynależności do danej grupy zależy od pokrewieństwa lub powinowactwa z darczyńcą, spadkodawcą lub zapisodawcą.
I grupa podatkowa |
II grupa podatkowa |
III grupa podatkowa |
• małżonek, • zstępni (córka, syn, wnuki, prawnuki, w tym przysposobieni i ich zstępni lub osoby z rodzin zastępczych lub z placówek rodzinnych), • wstępni (matka, ojciec, dziadkowie, pradziadkowie, w tym także osoby przysposabiające), • pasierbowie, • rodzeństwo, • ojczym i macocha, • zięć i synowa, • teściowie. |
• zstępni rodzeństwa (np. dzieci siostry, wnuki brata), • rodzeństwo rodziców (np. ciotki, wujowie), • zstępni i małżonkowie pasierbów, • małżonkowie rodzeństwa, • rodzeństwo małżonków, • małżonkowie rodzeństwa małżonków, • małżonkowie innych zstępnych (np. mąż wnuczki). |
inni nabywcy |
Najlepszy i najprostszy sposób na PIT - Program e-pity®
Nie musisz znać się na PIT'ach i zmianach podatkowych. Oblicz wygodnie wysokość Twojego podatku PIT kompleksowo razem z wszystkimi ulgami, odliczeniami i kwotą wolną od podatku. Zadbaj o najwyższy i najszybszy zwrot podatku z PIT do 45 dni.
Po prostu oblicz Twój e-PIT w Programie e-pity 2024 i wyślij PIT online
Jeżeli nabycie własności rzeczy i praw majątkowych od tej samej osoby nastąpiło więcej niż jeden raz, to do obecnie rozliczanej kwoty przysporzenia dolicza się wartość rzeczy i praw majątkowych nabytych od tej osoby lub po tej samej osobie w okresie 5 lat poprzedzających obecny rok. Zgodnie z przepisami przejściowymi do nabycia własności, które nastąpiło przed dniem wejścia w życie przepisów nowelizujących, stosuje się przepisy w brzmieniu dotychczasowym.
Przykład:
Kwota wolna przed 1 lipca 2023 r.
W lutym 2023 r. wujek podarował bratanicy (II grupa podatkowa) samochód o wartości 6000 zł. W maju 2023 r. zmarł, a bratanica odziedziczyła po nim pieniądze na rachunku bankowym w kwocie 1000 zł. W poprzednich pięciu latach nie otrzymała od wujka żadnych rzeczy i praw majątkowych.
W sumie więc w 2023 r. (rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, i w okresie pięciu lat poprzedzających ten rok) bratanica otrzymała od wujka i po nim majątek o wartości 7000 zł, co nie przekracza kwoty wolnej od podatku przewidzianej dla II grupy podatkowej. Nie musi więc zgłaszać tego nabycia urzędowi skarbowemu ani nie musi płacić podatku. Skumulowana wartość majątku nabytego od wujka i po nim nie przekroczyła kwoty wolnej od podatku obowiązującej przed 1 lipca 2023 r.
Natomiast jeśli nabycie nastąpiło w okresie po 30 czerwca 2023 r., opodatkowaniu podlega nabycie przez nabywcę własności rzeczy i praw majątkowych o czystej wartości przekraczającej kwoty wolne w okresie 5 lat. Stosowane powinny być wówczas nowe limity podatkowe, a doliczenia poprzednich przysporzeń powinno mieć miejsce już do nowych limitów.
Przykład:
Kwota wolna po 30 czerwca 2023 r.
Załóżmy, że we wrześniu 2023 r. teściowa podaruje zięciowi (I grupa podatkowa) samochód o wartości 20 000 zł. Niedługo potem umrze, a zięć odziedziczy po niej pieniądze na rachunku bankowym w kwocie 20 000 zł. W poprzednich pięciu latach nie otrzymał od teściowej żadnych rzeczy i praw majątkowych.
W sumie więc w 2023 r. (rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, i w okresie pięciu lat poprzedzających ten rok) zięć otrzyma od teściowej i po niej majątek o wartości 40 000 zł, co powoduje przekroczenie kwoty wolnej od podatku przewidzianej dla I grupy podatkowej (36 120 zł). Zięć musi więc zgłosić to nabycie urzędowi skarbowemu i zapłaci podatek od nadwyżki, ponieważ skumulowana wartość majątku nabytego od teściowej i po niej przekroczyła kwotę wolną od podatku.
Przykład:
Pierwsza darowizna do 1 lipca 2023 r., a druga po 30 czerwca 2023 r. - jaka kwota wolna?
Załóżmy, że w maju 2023 r. synowa podaruje teściowi (I grupa podatkowa) rower elektryczny o wartości 8000 zł. Jako że teść cieszy się dobrym zdrowiem i jest sprawny fizycznie, w lipcu 2023 r. synowa podaruje mu również żaglówkę o wartości 10 000 zł. W poprzednich pięciu latach teść nie otrzymał od synowej żadnych rzeczy i praw majątkowych.
W sumie więc w 2023 r. (rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, i w okresie pięciu lat poprzedzających ten rok) teść otrzymał od synowej majątek o wartości 18 000 zł, co nie przekracza kwoty wolnej od podatku przewidzianej dla I grupy podatkowej według nowych przepisów. Nie musi więc zgłaszać tego nabycia urzędowi skarbowemu ani nie musi płacić podatku. Skumulowana wartość majątku nabytego od synowej nie przekroczyła kwoty wolnej od podatku obowiązującej od 1 lipca 2023 r.
Przepisy przewidują dodatkowe zwolnienie dla najbliższej rodziny (tzw. grupa zerowa, pokrywająca się częściowo z pierwszą). Bez podatku (zwolnione) są darowizny i spadki otrzymane przez małżonka, zstępnych (dzieci, wnuki), wstępnych (rodzice, dziadkowie), pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę. Obowiązkowo należy w tym przypadku przekazać zgłoszenie SD-Z2.
Obowiązku tego nie ma, gdy zsumowana z danego roku oraz z pięciu poprzednich lat wartość majątku nabytego łącznie od tej samej osoby lub po tej samej osobie nie przekracza kwoty wolnej.