Umowa o pracy sezonowej przy zbiorach rolnych, pomocy przy pracach w rolnictwie

Rolnicy w 2024 r. mogą zatrudniać sezonowych pracowników w oparciu o trzy rodzaje umów:

• umowę o pomocy przy zbiorach,
• tradycyjną umowę o pracę zawartą na czas określony (ewentualnie nieokreślony),
• umowę zlecenie.

Wykluczone w większości przypadków jest zatrudnianie pracowników pomagających przy pracach rolnych w oparciu o umowę o dzieło.

Oblicz dokładnie Twój PIT od razu w Programie e-pity 2024.

Masz inne źródła przychodu nie musisz liczyć podatku w PIT za 2024 ręcznie. Sprawdź wysokość Twojego podatku kompleksowo - razem z wszystkimi ulgami, odliczeniami i nową kwotą wolną od podatku. 
Wylicz wygodnie Twój PIT w Programie e-pity 2024 i wysyłaj ePIT online >>

Umowa o pomocy przy zbiorach w rolnictwie

Umowa o pomocy przy zbiorach zawierana jest wyłącznie w zakresie pomocy przy zbiorach chmielu, owoców, warzyw, tytoniu, ziół i roślin zielarskich i obejmować może wyłącznie następujące czynności:

1. zbieranie chmielu, owoców, warzyw, tytoniu, ziół lub roślin zielarskich;
2. usuwanie zbędnych części roślin;
3. klasyfikowanie lub sortowanie zerwanych lub zebranych chmielu, owoców, warzyw, tytoniu, ziół lub roślin zielarskich, lub wykonywanie innych czynności mających na celu przygotowanie chmielu, owoców, warzyw, tytoniu, ziół lub roślin zielarskich do transportu, przechowywania lub sprzedaży lub związanych z pielęgnowaniem i poprawą jakości plonów. 

Z tytułu tego rodzaju umowy rolnik ma obowiązek zgłosić osoby zatrudnione do pomocy przy zbiorach do KRUS, a nie do ZUS. Jednocześnie na rolniku spoczywa obowiązek finansowania (poza płaconym wynagrodzeniem) składek na ubezpieczenie KRUS (chorobową, wypadkową, macierzyńską) oraz składki na ubezpieczenie zdrowotne. Składka zdrowotna płatna jest miesięcznie w stałej kwocie, niezależnie od okresu wykonywania prac w danym miesiącu. Natomiast składkę na ubezpieczenie KRUS ustala się proporcjonalnie do dni, przez które świadczona jest pomoc.

Rolnik nie opłaca natomiast za zatrudnionego zaliczki na podatek dochodowy oraz nie zgłasza umowy do urzędu skarbowego. Podatek płaci samodzielnie osoba zatrudniona. Opłaca się go według skali podatkowej, tzn.

• Przychody zaliczane są do tzw. innych źródeł przychodów,
• Rolnik przygotowuje PIT-11 z kwotą przychodów (do wypełnienia wyłącznie pozycje dotyczące przychodu), nie pobiera zaliczki, nie wypełnia PIT-4R,
• Przychód wykazać należy w deklaracji PIT-37,
• Nie ma możliwości stosowania do nich jakichkolwiek kosztów uzyskania przychodów,
• Nie jest on nich odliczana składka KRUS płacona przez rolnika (to on bowiem finansuje ubezpieczenie osobno, poza kwotą brutto wynagrodzenia),
• Nie jest odliczana składka na ubezpieczenie zdrowotne,
• Do tak ustalonych wynagrodzeń, dopuszczalne jest stosowanie ulg podatkowych,
• Stosowana jest tzw. kwota zmniejszająca podatek; oznacza to, że gdyby w 2024 r. jedynym przychodem podatnika były te z umowy o pomocy przy zbiorach, to do wysokości dochodu 30.000 zł pomocnik nie zapłaciłby ani złotówki podatku,
• Podstawowa stawka podatku wynosi 12% od podstawy opodatkowania (przychód minus ulgi podatkowe);
• Aby ostatecznie ustalić stawkę podatkową stosowaną do zarobków rocznych, przychody z umowy o pomocy przy zbiorach łączy się z innymi zarobkami osiągniętymi w danym roku; w efekcie jeśli pomocnik zarobiłby łącznie więcej niż 120.000 zł – nadwyżka ponad tę kwotę będzie opodatkowana wyższą, 32% stawką podatku,
• Zaliczki na podatek pomocnik opłaca samodzielnie; nie płaci ich rolnik zatrudniający; zaliczki można płacić miesięcznie stosując 12% lub 32% stawkę podatkową; można również płacić podatek w związku z rocznym rozliczeniem PIT – płaci się go wówczas jedną kwotą do końca kwietnia roku następnego i nie trzeba płacić zaliczek na podatek.

Jeżeli rolnik rozlicza podatek dochodowy od osób fizycznych, to w ramach odliczania od podatku, ma prawo odliczyć we własnym zeznaniu podatkowym składkę na ubezpieczenie zdrowotne osób zatrudnionych na podstawie umowy o pomocy przy zbiorach. Rolnik obowiązany jest przekazać zatrudnionemu informację PIT-11, w której nie wskazuje zaliczek na podatek, a jedynie kwotę wypłaconego świadczenia. Rolnik nie sporządzi PIT-4R za osoby zatrudnione na tej podstawie. 

Umowa o pracę sezonową przy pracach rolnych

W przypadku umowy o pracę całość obowiązków związanych z rozliczeniami podatkowymi oraz ubezpieczeniami spoczywa na zatrudniającym rolniku. Pracownik podlega pod standardowe składki na ubezpieczenie społeczne, obowiązuje go ustalenie płacy minimalnej na poziomie 2100 zł brutto miesięcznie, wypowiadaniu umów o pracę, badań lekarskich, urlopów oraz wszelkich innych przepisów chroniących minimalne prawa pracownika. Obowiązkowym jest również m.in. tworzenie dokumentacji pracowniczej oraz przechowywanie tych akt po zakończeniu umów o pracę. Ułatwieniem w stosunku do rolników jest możliwość zatrudniania wielokrotnie tych samych osób na podstawie umów na czas określony, bez obowiązku zamiany takiej umowy – na umowy zawarte bezterminowo, nawet jeśli łączny okres zatrudniania przekracza 33 miesięcy, a łączna liczba tych umów - przekracza trzy (inne rodzaje prac niż dorywcze czy sezonowe przekształcają się na umowy zawarte na czas nieokreślony).

W związku z rocznym rozliczeniem podatkowym, ustalaniem zaliczek oraz rozliczeniem składek ubezpieczeniowych rolnik ma obowiązek z tytułu umowy o pracę sezonową:

• przygotować informację PIT-11 na rzecz zatrudnionego (przekazać go do urzędu skarbowego oraz na rzecz zatrudnionej osoby) ,
• deklarację PIT-4R (przekazać ją do końca stycznia po rozliczanym roku do urzędu skarbowego).
• Opłacać w trakcie roku zaliczki na podatek dochodowy zatrudnionego (przyjmować w związku z tym oświadczenia co do odpowiedniej wysokości zaliczek, pobierania 1/12 kwoty zmniejszającej, .
• Zgłosić się jako płatnik składek w ZUS za osoby zatrudnione (ZUS ZFA) oraz zgłosić do odpowiednich ubezpieczeń zatrudnionych (ZUS ZUA, ZUS ZZA),
• przygotowywać miesięczne raporty imienne do organów ubezpieczeniowych (ZUS DRA, ZUS RCA),
• przygotować roczne podsumowanie zapłaconych składek do ZUS – dla ubezpieczonego. 

Umowa zlecenie przy zbiorach rolnych

Umowy zlecenie należy zawierać w takiej formie, by rolnik nie mógł być traktowany jako pracodawca. Z umowy wynikać musi zatem ograniczenie kierownictwa rolnika oraz miejsca i czasu wykonywania zlecenia. Nadal rolnik odpowiedzialny jest za opłacanie składek do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Natomiast zatrudniony samodzielnie płacić będzie zaliczki na podatek od uzyskanego wynagrodzenia. Umowy zlecenie zmuszają podobnie jak umowy o pracę, do zachowania minimalnej stawki miesięcznej wynagrodzenia oraz zachowania przepisów BHP.

W związku z rocznym rozliczeniem podatkowym, ustalaniem zaliczek oraz rozliczeniem składek ubezpieczeniowych rolnik z tytułu umowy zlecenie przy pracach rolnych sezonowych:

• ma obowiązek zgłosić się jako płatnik składek w ZUS za osoby zatrudnione (ZUS ZFA) oraz zgłosić do odpowiednich ubezpieczeń zatrudnionych (ZUS ZUA, ZUS ZZA),
• ma obowiązek przygotowywać miesięczne raporty imienne do organów ubezpieczeniowych (ZUS DRA, ZUS RCA),
• ma obowiązek przygotować roczne podsumowanie zapłaconych składek do ZUS – dla ubezpieczonego,
• Nie musi sporządzać PIT-11 czy PIT-4R, nie jest również zobowiązany do zgłaszania zatrudnienia w urzędzie skarbowym,
• Nie musi opłacać w trakcie roku zaliczek na podatek dochodowy zatrudnionego (podatek płaci samodzielnie zatrudniony),

Rolnik nie będzie miał żadnych obowiązków ani w stosunku do urzędu skarbowego, ani w stosunku do ZUS, gdy zatrudnia w oparciu o umowę zlecenie osoby, które są uczniami szkół ponadpodstawowych lub studentami, do ukończenia 26 lat.

Określone obowiązki spoczywają jednak na osobie zatrudnionej. Musi ona samodzielnie płacić podatek dochodowy od umowy zlecenie. W deklaracji PIT-36 wykazuje ją jako przychody z tzw. innych źródeł. Osoba zatrudniona może zapłacić podatek na koniec roku w terminie do końca kwietnia – nie trzeba w trakcie roku opłacać zaliczek na taki podatek.

Pomoc nieodpłatna przy zbiorach rolnych a ZUS, KRUS i PIT

Nie zmusza do opłacania podatków za zatrudnionych. Tym niemniej w praktyce jest ona nieodpłatnym świadczeniem na rzecz rolnika – gdyby doszło do kontroli, to rolnik byłby podatnikiem z tytułu przychodu o wartości rynkowej wykonanej na jego rzecz pracy. Nie dotyczy to pracy nieodpłatnej wykonywanej na jego rzecz przez osoby z najbliższej rodziny.

Druk rachunku do pracy przy zbiorach znjadziesz na www.druki-formularze.pl