Zerowy PIT za 2021 - ulga bez PIT dla młodych do 26 roku - archiwum

W 2021 r. obowiązywało zwolnienie z opodatkowania wynagrodzeń osób do ukończenia 26 r.ż. Zasady korzystania z zerowego PIT dla młodych osób są korzystne dla zatrudnionych na umowie o pracę, pracę nakładczą i zlecenie. Nie wszystkie wynagrodzenia i przychody objęte są zwolnieniem, a kwota wolna – zależy od wynagrodzenia brutto. Ile wynosi ulga dla młodych w PIT oraz jak z niej korzystać?

Na czym polega ulga bez PIT dla młodych przed 26 rokiem życia

Ulga (a dokładnie zwolnienie z podatku) obejmie przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej, spółdzielczego stosunku pracy oraz umów zlecenia, otrzymane przez podatnika do ukończenia 26. roku życia, do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 85 528 zł.

Jeżeli chcesz złożyć korektę PIT za 2021 rok

W prosty i szybki sposób możesz wystawić korektę PIT za 2021 rok w Programie e-pity. Uruchamiając aktualną wersję program zmień rok podatkowy na 2021 (prawy górny róg aplikacji), kliknij kreator i wybierz w sekcji “Zaznacz cel składania zeznania” > korekta zeznania. Wypełnij deklarację według stanu uwzględniającego Twój stan faktyczny na moment składania korekty, jeżeli wypełniałeś deklarację PIT pierwotną w Programie e-pity popraw tylko pozycje, które korygujesz, usuń lub dopisz nowe. Pobierz lub uruchom online Program e-pity i skoryguj Twój PIT za 2021 - zmieniając rok podatkowy na 2021 >>

W 2021 r. nie trzeba zatrudniającemu składać oświadczenia o korzystaniu z ulgi dla młodych. Zwolnienie podatkowe stosowane jest automatycznie, od pierwszej wypłaty wynagrodzenia w 2021 r., chyba że pracownik przedstawiłby oświadczenie przeciwne, tzn., że nie chce korzystać z ulgi. Tylko w takim przypadku pracodawca pobierać będzie zaliczki na podatek. 

Zerowy PIT dla młodych oznacza w praktyce, że:

1. Jeśli zarabiać będziemy 7127 zł brutto miesięcznie (12*7127 = 85.528 zł) – podatek nie wystąpi, limit jest jednak roczny a zatem również krótsze umowy z wyższymi wynagrodzeniami nie podlegają pod podatek o ile tylko łącznie nie przekroczono 85.528 zł.
2. Limit zwolnienia to kwota przychodu, a zatem kwoty brutto. Oznacza to, że dochód wypłacany bez podatku (kwota "na rękę") będzie niższa niż 85.528 zł o ile osoba do 26 r.ż zobowiązana jest opłacać składki ubezpieczeniowe.

Przykład
Student zarobił 10.000 zł brutto w maju 2021 r. oraz 5000 zł brutto w kwietniu. Limit nie został przekroczony, całość wynagrodzenia zwolniona jest z podatku PIT.

2. Do limitu liczone są wyłącznie wynagrodzenia ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej, spółdzielczego stosunku pracy oraz umów zlecenia - oznacza to, że studenckie umowy stażowe, umowy o praktyki absolwenckie, zasiłki dla bezrobotnych i inne świadczenia wypłacane na innej podstawie nie podlegają temu zwolnieniu,  
3. W 2021 r. ulga przysługuje od całości przychodów z powyższych umów wypłaconych lub postawionych do dyspozycji w tym roku. Praca może być zatem wykonywana jeszcze w 2020 r., ale jeśli wynagrodzenie wypłacono w 2021 r. - limit do ulgi liczy się już za 2021 r.
4. Dla ustalenia limitu nie mają znaczenia koszty uzyskania przychodów, inne ulgi podatkowe, liczy się kwota brutto wynagrodzenia, jaka jest wpisana w umowie o pracę (zlecenie),
5. Limit jest łączny dla wszystkich umów o pracę, zlecenie; podatnik musi pilnować, aby limitu nie przekroczyć,
6. Do limitu wliczane są jedynie wynagrodzenia z stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej, spółdzielczego stosunku pracy oraz umów zlecenia; nie wliczają się do niego również kwoty zwolnione z podatku na podstawie innych przepisów.

Przykład
Osoba młoda uzyskuje wynagrodzenie z umowy zlecenie w Polsce – 50.000 zł. Jednocześnie jeździ ona w delegacje i z tego tytułu otrzymała w roku 40.000 zł diet i innych świadczeń. Cała kwota 50.000 zł pozostaje zwolniona z podatku.

6. W przypadku wynagrodzeń z pracy najemnej za granicą – rozliczana jest cała wartość brutto i do limitu nie można stosować kwoty obniżonej o 30% diety z tytułu pracy za granicą.

Przykład
Uzyskano 90.000 zł z pracy w Niemczech i 10.000 zł w Polsce. Limit ustala się dla całej kwoty. Opodatkowane będzie 100.000 – 85.528 zł = 14418 zł.

7. Możliwe jest stosowanie kosztów uzyskania przychodów – wszystkich poza kosztami autorskimi – 50%. W efekcie jeśli będzie nadwyżka przychodów, to „zgromadzone wcześniej” koszty od wynagrodzenia wolnego od opodatkowania – będzie pomniejszać ten przychód – ale wyłącznie do wartości tego przychodu (innymi słowy nie będzie można wygenerować straty podatkowej. Pracownik może również zrezygnować ze zwolnienia dla młodych i stosować 50% koszty podatkowe do całości wynagrodzenia.

Przykład
W okresie styczeń – październik wynagrodzenie z umowy o pracę wynosiło 10.000 zł. Po przekroczeniu limitu 85,528 zł koszty jakie pracownik może rozliczyć to 10x 112,25 zł. Koszty przysługują za wszystkie miesiące a nie wyłącznie za te, w których przychody nie objęte ulgą dla młodych.

8. Składki ZUS i zdrowotne również będą modyfikowane – składek ZUS obliczonych od przychodu zwolnionego z podatku nie będzie można odliczać w kolejnych okresach od dochodu, a składek zdrowotnych obliczonych od tego przychodu – nie będzie można odliczać od podatku. W przypadku obliczania samej składki zdrowotnej w okresie korzystania ze zwolnienia może dojść do jej obniżenia. Gdy składka na ubezpieczenie zdrowotne obliczona od przychodu wolnego od podatku dochodowego jest wyższa od zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych, którą płatnik obliczyłby, gdyby przychód ubezpieczonego nie korzystał z tego zwolnienia, składkę obliczoną za poszczególne miesiące obniża się do wysokości tej zaliczki. Innymi słowy – gdyby hipotetyczna zaliczka na podatek była niższa niż składka zdrowotna – to ta składka jest obniżana do zaliczki hipotetycznej. W efekcie podatnik zarabiający niewielkie kwoty nie zapłaci ani podatku, ani też wysokiej składki zdrowotnej – bo będzie ona dodatkowo obniżona.
9. Łączenie różnych źródeł przychodów nie ogranicza prawa do ulgi, tzn. możliwe jest np. prowadzenie działalności gospodarczej oraz korzystanie z ulgi dla młodych w związku z umową o pracę. Oczywiście w stosunku do wynagrodzenia z umowy
10. Jeśli podatnik będzie łączył wiele tytułów, to 50% kosztów autorskich nie zastosuje do żadnego z tych tytułów zatrudnienia

Przykład
Umowa o pracę rozliczana jest w ramach zerowego PIT dla młodych. Jednocześnie osoba ta posiada umowę o dzieło z wynagrodzeniem z tytułu przekazania praw autorskich. W stosunku do tej ostatniej kwoty nie ma możliwości korzystać z kosztów 50%, możliwe jest wyłącznie zastosowanie kosztów faktycznie poniesionych przez osobę młodą (czyli dokumentowanych dowodami księgowymi).

11. Ulga dotyczy wyłącznie szeregu wynagrodzeń. Oznacza to, że opodatkowane (poza ulgą dla młodych) pozostaną np.:
    • Zasiłek chorobowy, macierzyński, rehabilitacyjny, dla bezrobotnych,
    • Kwoty odpraw, odszkodowań za skrócenie okresu wypowiedzenia, za nieprawidłowe rozwiązanie umowy o pracę,
    • Niektóre świadczenia alimentacyjne na rzecz osób po 25 r.ż (gdy są pozasądowe, lub sądowe – ponad 700 zł miesięcznie),
    • część stypendiów.
12. W stosunku do nadwyżki ponad 85.528 zł dopuszczalne jest korzystanie z kwoty zmniejszającej podatek. W efekcie jeszcze do 8.000 zł dochodu (a nie przychodu, czyli po odliczeniu kosztów podatkowych) skorzysta z braku opodatkowania.

Korzystam z ulgi bez PIT dla młodych do 26 lat – a PIT roczny

Jeśli podatnik będzie uzyskiwał wyłącznie przychody objęte ulgą dla młodych, to deklarację roczną składa - wskazując w niej łączną wartość zwolnionego z podatku przychodu. Jeśli podatnik nie zarabia na podstawie innych tytułów to nie robiąc nic - nie skorzysta z ulg, ale jego deklaracja zostanie rozliczona w usłudze Ministerstwa Finansów automatycznie, bez jego dodatkowych czynności.

Podatnik musi jednak skontrolować, czy przekroczony został limit ulgi dla młodych. Jeśli go przekroczył nadwyżka trafia do pozycji deklaracji przeznaczonych dla kwot podlegających opodatkowaniu. 

Natomiast płatnik wypełniając PIT-4R, PIT-11 – będzie musiał wskazywać całość wypłacanych wynagrodzeń – zarówno tych opodatkowanych, jak i zwolnionych z PIT w związku z zastosowaniem ulgi dla osób do 26 r. ż.

Zobacz przykłady rozliczeń wraz ze wzorem deklaracji PIT-37 ulgi dla młodych

Prawidłowość obliczenia kosztów uzyskania przychodów z umowy zlecenie i umowy o pracę u osób korzystających z ulgi dla młodych (art. 21 ust. 1 pkt 148 ustawy o PIT) wymaga odpowiedniej kalkulacji. Będzie ona niezbędna szczególnie w sytuacji, gdy przychód osoby młodej przekroczył 35 636,67 zł (a w 2020 r. jeśli przekroczy 85.528 zł) i koszty można stosować do wynagrodzenia opodatkowanego.

Podstawą ustalenia kosztów podatkowych jest zasada, że kosztów nie można naliczać do dochodu zwolnionego z podatku (art. 23 ust. 1 pkt 31 ustawy). W art. 22 ust.3b dodano zapis, że w przypadku zastosowania zwolnienia podatkowego dla osób do 26 r.ż. (ulgi dla młodych) koszty uzyskania przychodów z tytułu stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej, spółdzielczego stosunku pracy oraz z umów zlecenia, stosuje się w wysokości nieprzekraczającej tej części przychodów z danego źródła, która podlega opodatkowaniu.

Te dwie zasady wynikające z odrębnych przepisów nie wykluczają się wzajemnie i nie nakładają się na siebie. Gdyby nowy przepis miał wykluczać zasadę ogólną - zostałby wskazany w art. 23 a nie w przepisach o kosztach. A zatem

1. cały czas podstawowa zasada stanowi, że nie nalicza się kosztów od przychodów zwolnionych z opodatkowania i zgodnie z tą zasadą podatnik musi wyeliminować koszty z przychodów rozliczanych ulgą dla młodych, nie może ich odliczać również od innych przychodów (np. ponad limit ulgi),
2. dodatkowa zasada wskazuje, że jeśli znajdują się koszty, których nie da się określić jako związane wyłącznie z przychodami opodatkowanymi lub wyłącznie z przychodami zwolnionymi z podatku, to można je w całości odliczać od przychodów opodatkowanych (dzieje się tak z reguły w miesiącu przekroczenia limitu ulgi dla młodych; takie koszty natomiast nie mogą przekroczyć przychodu opodatkowanego (czyli nie mogą spowodować straty podatkowej). 
3. w stosunku do przychodów osób, które ulgi dla młodych w ogóle nie stosują, koszty ryczałtowe mogą powodować stratę podatkową (np. podatnik uzyskuje miesięcznie tak niskie zarobki, że ryczałtowy koszt 250 zł/300 zł) przekracza wysokość przychodu i występuje strata do rozliczenia w przyszłych latach; u stosujących ulgę dla młodych ta zasada jest wyeliminowana przez art. 22 ust. 3b.

Uwaga! rozliczenie kosztów w usłudze Twój e-PIT

W usłudze Twój e-PIT zasada nr 2 zupełnie wyklucza zasadę nr 1 podaną powyżej. Twój e-PIT stosuje algorytm, że jeśli podatnik nie złożył oświadczenia o uldze dla młodych i płatnik stosował koszty podatkowe (pobierał zaliczkę na podatek), to na koniec roku taki podatnik stosując mimo wszystko ulgę dla młodych (ma do niej prawo również na koniec roku) odlicza uwzględnione przez płatnika koszty podatkowe. W przypadku takiego podatnika Twój e-PIT wykazuje koszty podatkowe obliczone od przychodów zwolnionych z podatku (takich do 35636,67 zł) i odlicza je od nadwyżki ponad limit ulgi dla młodych. Zasada ta nie jest zgodna z art. 23 ust. 1 pkt 33 ustawy o PIT. Co więcej, w znacznie gorszej pozycji jest osoba, która złożyła oświadczenie o uldze dla młodych płatnikowi i ten nie pobierał ryczałtowych kosztów uzyskania. Deklaracja wypełniona w usłudze Twój e-PIT nie wykazuje u niego kosztów za okres stosowania zwolnienia i nie pozwala ich odliczać od wynagrodzenia ponad limit 35636,67 zł przychodu. 

Ulga dla młodych - a umowa o pracę i zlecenie jednocześnie, dwie umowy o pracę jednocześnie

Pojawia się również problem, do jakiego wynagrodzenia stosować ulgę dla młodych (do których przychodów stosować limit ulgi), jeśli umowy są realizowane jednocześnie.

Niezależnie od tego, czy płatnik w trakcie roku pobierał zaliczki czy przyjął oświadczenie o ich niepobieraniu, podatnik w deklaracji rocznej powinien postąpić jednakowo. Zwolnienie dotyczy wyłącznie kwoty do limitu 35767,76 zł. a zatem każde wynagrodzenie przekraczające ten limit traktuje się jako opodatkowane. Aby zatem ustalić, do których wynagrodzeń stosować należy ulgę, potrzebne jest zestawienie dat, w których dochodziło do wypłaty wynagrodzenia. Za datę uzyskania przychodu uznaje się bowiem datę otrzymania lub postawienia do dyspozycji wynagrodzenia z umowy o pracę lub zlecenie.

Podatnik musi sprawdzić w tabeli daty otrzymywanych wynagrodzeń i objąć zwolnieniem wyłącznie te, które były wypłacane od 1 sierpnia do końca roku do wysokości limitu 35 636,67 zł (a w 2020 r. - zwolnienie stosować należy od 1 stycznia aż do przekroczenia limitu 85.528 zł).

Przykład: Podatnik sporządził zestawienie otrzymywanych wynagrodzeń według dat ich uzyskania:

W przypadku podatnika w deklaracji PIT-37 jako korzystające z ulgi dla młodych (część C, poz. 36-39) wykazane powinny być: 

• wiersz pierwszy - przychody z umowy o pracę: 22.000 zł (jako suma trzech pierwszych wypłat z umowy o pracę),
• wiersz drugi - przychody z umowy zlecenie: 8.000+5636,67 zł (jako suma pierwszego zlecenia oraz części drugiego, do wysokości zwolnienia).

W usłudze Twój e-PIT zdarza się wskazywanie jako zwolnione w takich przypadkach całe wynagrodzenie z umowy o pracę (np. ze względu na przenoszenie pól z PIT-11 pracodawcy, który otrzymał oświadczenie o stosowaniu ulgi i ograniczaniu prawa do ulgi ze zlecenia wykonywanego równolegle, dla którego oświadczenia nie zastosowano).

Powyższe postępowanie wpłynie również na naliczanie kosztów uzyskania przychodów. Od wynagrodzeń w pełni zwolnionych z podatku (w limicie ulgi) nie ma prawa rozliczać kosztów i odliczać ich od wynagrodzenia przekraczającego limit ulgi dla młodych (Art. 23 ust. 1 pkt 33 ustawy o PIT). Jedynie w przypadku wynagrodzenia z miesiąca przekroczenia limitu ulgi dla młodych - cała kwota kosztów może być odliczana od przychodu opodatkowanego (bo nie ma możliwości prawidłowego przypisania kosztów podatkowych wyłącznie do przychodów opodatkowanych lub wyłącznie do zwolnionych) przy czym nie może ona przewyższyć tego przychodu (nie może wygenerować straty podatkowej).

Przykład

W podanym wyżej rozliczeniu podatnik dla umowy o pracę i zlecenie nie złożył oświadczenia o uldze dla młodych w żadnym z miejsc pracy. Obaj płatnicy pobierali zaliczki i stosowali koszty podatkowe. W rozliczeniu rocznym podatnik za okres sierpień, wrzesień, październik nie zastosuje kosztów podatkowych mimo tego, że z PIT-11 z umowy o pracę wynika ich stosowanie w okresie tych trzech miesięcy. W październiku podatnik do opodatkowanych zaliczy przychód z umowy zlecenie w kwocie  1363,33 zł. W tym miesiącu jego koszty uzyskania z tej umowy wyniosły 7000x20% = 1400 zł (koszty z października przekraczają przychód opodatkowany). W deklaracji rocznej podatnik odliczy całość (1400 zł) od przychodu z kolejnych miesięcy z umowy zlecenie (przychód z listopada pomniejszony będzie zatem dodatkowo o nadwyżkę kosztów z października).

Płatnik w przekazanym PIT-11 z umowy zlecenie naliczył koszty za cały rok, tzn. 8000+7000+9000 = 24.000x 20% = 4800 zł. Zastosował je ponieważ podatnik nie złożył oświadczenia o uldze dla młodych. W deklaracji rocznej maksymalne koszty podatkowe do umowy zlecenie można zastosować w wartości: 

9000x 20% = 1800 zł (wynagrodzenie za zlecenie ponad limit ulgi dla młodych z listopada)

7000x 20% = 1400 zł (wynagrodzenie za zlecenie z października, gdzie kosztów nie da się przyporządkować jednoznacznie do przychodów opodatkowany i zwolnionych). Kosztów dotyczących zlecenia z miesiąca września nie można rozliczać. W efekcie odliczyć można koszty procentowe 3200 zł.  

Rozliczenie przez Twój e-PIT lub w Programie e-pity

W usłudze Twój e-PIT Ministerstwa finansów w takim przypadku pojawi się w kosztach kwota 4800 zł kosztów podatkowych.

Alternatywną metodą ograniczania kosztów może okazać się ograniczanie ich proporcjonalnie, tzn. koszty naliczane przez płatnika ujmuje się wyłącznie w proporcji do przychodów opodatkowanych. Taka zasada zastosowana została w Programie e-pity. Redakcja i przygotowujący program stoją na stanowisku, że podatnicy nie powinni rozliczać kosztów w całości tak jak jest to w usłudze Twój e-PIT i samodzielnie powinni wskazać odpowiednią kwotę kosztów bazując na tabeli dat uzyskiwania przychodów. Tym niemniej akceptując stanowisko Ministerstwa Finansów, na jakim opiera się usługa Twój e-PIT i wydana przez Ministerstwo Finansów broszura informacyjna do PIT-37, uruchomiono w Programie e-pity alternatywną możliwość wygenerowania deklaracji PIT - dokładnie na tej zasadzie, jak przedstawiono w broszurze oraz jak jest ona liczona na platformie Twój e-PIT.   

UWAGA! Przypominamy, że broszura do PIT nie jest wiążącą wykładnią prawa, ostatecznie za poprawność złożonej deklaracji PIT, niezależnie od formy jej przekazania (w tym także za pośrednictwem platformy Twój e-PIT) pełną odpowiedzialność ponosi podatnik.

Należy zachować szczególną ostrożność przy obliczaniu składek ubezpieczeniowych odliczanych od dochodu i składek zdrowotnych odliczanych od podatku u podatników, którzy będą w rozliczeniu korzystały ze zwolnienia podatkowego dla osób do ukończenia 26 r.ż. Składki naliczane od wynagrodzenia zwolnionego z podatku nie mogą bowiem obniżać dochodu lub podatku. Należy zatem sprawdzić, czy własne rozliczenie przybiera następującą postać:

1. Jeżeli podatnik zdecydował, by płatnik obliczał od jego wynagrodzenia zaliczki na podatek, to płatnik traktował naliczane składki ZUS i zdrowotne, jako wpływające na rozliczenie podatkowe (wpływały one na wysokość zaliczek na podatek w trakcie roku). Gdy podatnik zdecyduje się na koniec roku na skorzystanie z ulgi dla młodych, w deklaracji PIT podatnik może swoje wynagrodzenie potraktować jako zwolnione z podatku. W takim przypadku te wszystkie składki, które wpływały na obniżenie dochodu i podatku, nie mogą zmniejszać jego podatku rocznego; w efekcie składki te nie dadzą prawa do preferencji podatkowej (odliczeń).
2. Jeżeli podatnik posiadał przychody przekraczające 35636,67 zł i płatnik rozliczał zaliczki w trakcie roku, to korzystając w rozliczeniu rocznym z ulgi dla młodych jedynie część składek (ustalona proporcjonalnie do przychodu podlegającego opodatkowaniu w rocznym PIT), będzie obniżała dochód / podatek. Nie wszystkie zatem składki pierwotnie odliczane przez płatnika, będą ostatecznie wykorzystane w rozliczeniu podatkowym.

Ustalone przez płatnika w PIT-11 ujęcie składek jako związanych z przychodami opodatkowanymi albo zwolnionymi w deklaracji PIT może przyjąć zupełnie inną postać - stąd kwoty składek wykazywane na PIT-11 i na PIT-37/PIT-36 mogą się od siebie różnić.