W 2024 r. wchodzi w życie szereg zmian podatkowych, które w bardzo istotny sposób oddziaływać będą na metody rozliczeń podatkowych. Zmiany dotyczyć będa przede wszystkim przedsiębiorstw oraz inwestujących oszczędności i rozliczających zyski kapitałowe.  

więcej o zmianach w PIT za 2024 r. rozliczanych w 2025 roku >

Urlop od składek ZUS dla przedsiębiorców

Składki na ubezpieczenia emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe, FP, FS za miesiąc kalendarzowy objęty zwolnieniem nie są opłacane ze środków przedsiębiorcy, lecz stanowi obciążenie  budżetu Państwa. To powoduje, że przedsiębiorca nie będzie mógł takich składek odliczać od dochodu oraz odpowiednio nie zaliczy ich do kosztów uzyskania przychodów (składek nie można uznać za zapłacone, lecz za finansowane).

Okres ulgi nie obejmie natomiast składki na ubezpieczenie zdrowotne - tę opłacać trzeba na standardowych warunkach. 

Wniosek o zwolnienie ze składek złożony musi zostać w miesiącu poprzedzającym miesiąc kalendarzowy, który ma być objęty zwolnieniem.

Jednocześnie kwoty składek opłacane z budżetu państwa za prowadzącego przedsiębiorstwo, stanowią dla niego przychód zwolniony z opodatkowania. Przychód ten nie musi być wykazywany w rocznej deklaracji podatkowej lub w księgach podatkowych. Pierwszy wniosek będzie można złożyć w listopadzie 2024 r. a zwolnienie ze składek może dotyczyć miesiąca grudnia. Odpowiednio już w grudniu możliwe będzie złożenie wniosku na miesiąc styczeń 2025 r. (odpowiednio taki wniosek może być złożony za każdy inny miesiąc 2025 r.).  

Coroczny obowiązek przesyłania KPiR ewidencji przychodów i ewidencji środków trwałych

Podatnicy prowadzące księgi podatkowe (KPiR, ewidencję przychodów), księgi rachunkowe lub ewidencję środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych będą obowiązani prowadzić je przy użyciu programów komputerowych oraz przesyłać je po zakończeniu roku podatkowego w terminie do dnia upływu terminu złożenia zeznania PIT. Dokumentacja obejmować będzie istniejące już obecnie i przesyłane na żądanie organów podatkowych - pllki JPK. Różnica polega na tym, że o ile do tej pory jest to czynność na żądanie, to od momentu wprowadzenia zmiany w przepisach, plik JPK z danymi z księgi będzie trzeba przekazywać okresowo, raz w roku. Powyższe zmiany nie wchodzą jednak w życie w 2024 r., lecz począwszy od 1 stycznia 2026 r.

Zaliczki na podatek od obligacji i listów zastawnych

Zmianie w 2024 r. ulegają zasady pobierania zaliczek od odsetek z tytułu:

• listów zastawnych;
• obligacji:
  • o terminie wykupu nie krótszym niż rok,
  • dopuszczonych do obrotu na rynku regulowanym lub wprowadzonych do alternatywnego systemu obrotu w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi, na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub na terytorium państwa będącego stroną zawartej z Rzecząpospolitą Polską umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania.

Zmiana polega na powrocie do zasad sprzed 2023 r. W przypadku wypłat z tego tytułu w odniesieniu do podmiotów powiązanych, konieczne będzie złożenie oświadczenia o poinformowaniu podatników będących powiązanymi z emitentami tych papierów wartościowych, o obowiązku samodzielnego rozliczenia podatku. Oświadczenie jest kluczowe w stosunku do podmiotów powiązanych. W stosunku do innych podmiotów - tego obowiązku informacyjnego nie ma niemniej również w tym przypadku oświadczenie powinno być złożone (tzn. dotyczy całej transzy obligacji). Otrzymujący odsetki od emitenta który złożył oświadczenie będzie musiał samodzielnie opłacić podatek w rocznym PIT-38. Obliczony podatek według stawki 19% podlegać będzie wpłacie do 30 kwietnia. 

Zmiany w składce zdrowotnej przedsiębiorców

Zmiany obejmują usunięcie prawa odliczenia składki zdrowotnej od podstawy opodatkowania dla wszystkich podatników, niezależnie od wybranej formy opodatkowania. Jednocześnie ograniczeniu ulega ustalanie składki procentowo od dochodu (przychodu). Jedynie podatnicy z przychodami przekraczającymi 2 krotnie (liniowcy) lub 4 krotnie (ryczałtowcy) średnie wynagrodzenie, będą zobowiązani od nadwyżki ponad taki limit płacić składkę w wartości uzależnionej od dochodu (przychodu), składka wówczas ponad limit będzie ustalana procentowo. 

Zmiany objąć mają składki należne za rok składkowy 2025 - w efekcie przełom stycznia i lutego 2025 r. będzie okresem zmiany przepisów oraz ustalania składek w nowej wysokości. 

Składka zdrowotna a podatek opłacany ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych w 2025 r. 

Składka zdrowotna a podatek opłacany skalą podatkową (zasady ogólne) w 2025 r. 

Składka zdrowotna a podatek opłacany liniowo w 2025 r. 

Składka zdrowotna a karta podatkowa w 2025 r. 

Inwestycje w fundusze kapitałowe do zmiany

Zmiany dotyczą zasad realizowania zysków i strat z tytułu udziałów w funduszach kapitałowych. Do tej pory dochody z tych funduszy rozliczane były w formie zryczałtowanej, a podatek pobierany był przez fundusz kapitałowy, który dokonywał wypłaty środków. Podatek wynosił 19% dochodu. 

W 2024 r. zmianie ulega metoda wykazywania przychodu, kosztów i dochodu z tytułu udziału w funduszach kapitałowych (inwestycyjnych). O ile do tej pory podatek z tego tytułu pobierany był przez płatnika, to obecnie podatnik samodzielnie będzie zobowiązany wykazać dochód na PIT-38. Otrzyma on również inaczej niż miało to miejsce do tej pory - PIT-8C od instytucji finansowej. Informacja ta będzie podstawą do przygotowania rocznej deklaracji podatkowej.  

Możliwe wreszcie staje się rozliczanie straty podatkowej z tytułu umorzenia, odkupienia, wykupienia albo unicestwienia w inny sposób tytułów uczestnictwa w funduszach kapitałowych. Do tej pory taka możliwość nie występowała. Co więcej, rozliczenie straty może następować w ciągu 5 lat nie tylko z dochodami z funduszy kapitałowych, ale ze wszystkimi dochodami pochodzącymi ze źródła - kapitały pieniężne

Podatek Belki - zmiany w opodatkowaniu lokat i inwestycji. Kwota wolna od podatku Belki

Inwestycje oparte o wypłatę odsetek oraz inwestycje w papiery wartościowe do określonej wartości (ok. 9000 zł odsetek lub w przypadku inwestycji w papiery wartościowe do tej wysokości zysku - dochodu) pozostać mają zwolnione z opodatkowania podatkiem Belki. W przypadku nadwyżki ponad tę wartość, podatek będzie tak jak do tej pory rozliczany według stawki 19%. Zwolnienie przysługiwać będzie osobno w związku z inwestycjami pasywnymi oraz aktywnymi (sprzedaż papierów wartościowych).  

Ulga rehabilitacyjna i ulga prorodzinna - dodatkowe zasady ustalania osób z prawem do ulgi

Regułą prawa do ulgi rehabilitacyjnej jest prawo do korzystania z niej nie tylko przez osobę niepełnosprawną, ale również przez osoby, na których utrzymaniu pozostają osoby niepełnosprawne. Rozszerzony zostaje zarówno w 2023 jak i w 2024 r. katalog tych osób, dzięki wykorzystaniu w celu ich określenia definicji I grupy podatkowej w podatku od spadków i darowizn. Dzięki temu osobą bliską utrzymującą osobę niepełnosprawną może być obecnie również np. dziadek, pradziadek. 

W zakresie dochodów osoby niepełnosprawnej, które sumuje się, aby określić prawo do ulgi rehabilitacyjnej wykorzystywanej przez opiekuna, wyjęciu spośród nich podlegają dodatkowo kwoty:

• dodatku elektrycznego, o którym mowa w art. 27 ustawy z dnia 7 października 2022 r. o szczególnych rozwiązaniach służących ochronie odbiorców energii elektrycznej w 2023 roku oraz w 2024 roku w związku z sytuacją na rynku energii elektrycznej (Dz. U. poz. 2127, 2243 i 2687), a także
• refundacja kwoty odpowiadającej podatkowi VAT, o której mowa w art. 18 ustawy z dnia 15 grudnia 2022 r. o szczególnej ochronie niektórych odbiorców paliw gazowych w 2023 r. oraz w 2024 r. w związku z sytuacją na runku gazu (Dz. U. poz. 2687),
• dodatkowego rocznego świadczenia pieniężnego dla emerytów i rencistów oraz kolejnego dodatkowego rocznego świadczenia pieniężnego dla emerytów i rencistów.

W stosunku do osób stosujących ulgę prorodzinną nie stosuje się limitów dochodowych w stosunku do podatnika i jego małżonka, którzy wykonywali władzę, pełnili funkcję albo sprawowali opiekę w stosunku do jednego dziecka, posiadającego orzeczenie albo decyzję o niepełnosprawności. 

Ulga z tytułu składek związkowych - limit do góry

Z 500 zł do 840 zł uległ w 2024 r. podwyższeniu limit ulgi z tytułu zapłaconych w danym roku składek członkowskich, które podatnik opłaca na rzecz związków zawodowych. Odliczenie w wyższej wartości dotyczy składek opłaconych, a nie jedynie należnych. Dla stosowania odliczenia wymagane jest prawidłowe udokumentowanie zapłaconych składek. 

Świadczenia wspierające oraz świadczenie "aktywny rodzic" wolne od podatku

Zwolnione z podatku dochodowego pozostają od 2024 r. świadczenie wspierające, o którym mowa w ustawie z dnia 7 lipca 2023 r. o świadczeniu wspierającym (Dz. U. poz. 1429). W efekcie nie należy ich wartości wykazywać w rocznym rozliczeniu podatkowym. 

Zwolnionym z podatku pozostaje również świadczenie aktywny rodzic", o którym mowa w ustawie z dnia 15 maja 2024 r. o wspieraniu rodziców w aktywności zawodowej oraz w wychowaniu dziecka - "Aktywny rodzic" (Dz. U. poz. 858).

Dotacje i subwencje przychodem przedsiębiorcy

Inaczej niż do tej pory podatnik może zaliczyć do przychodów z działalności gospodarczej dotacje, subwencje, dopłaty, inne nieodpłatne świadczenia lub kwoty otrzymane od agencji wykonawczych, jeżeli do upływu terminu złożenia zeznania za rok podatkowy, w którym je otrzymał złoży właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego sporządzone na piśmie oświadczenie o zaliczeniu określonych dotacji, subwencji, dopłat, innych nieodpłatnych świadczeń lub kwot otrzymanych od agencji wykonawczych do przychodów. Wydatki stanowiące odpisy amortyzacyjne od środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych sfinansowane z przychodów, których dotyczy to oświadczenie stanowią wówczas koszty uzyskania przychodów. 

Po złożeniu oświadczenia powyższe dotacje nie są również zwolnione z opodatkowania. Warunkiem jest również, aby do upływu terminu złożenia zeznania za rok podatkowy, w którym podatnik je otrzyma, złożył oświadczenie o rezygnacji ze stosowania tego zwolnienia w odniesieniu do wskazanych w nim dotacji. Również w tym wypadku finansowane z dotacji zakupy środków trwałych i wartości niematerialnych można zaliczać do kosztów podatkowych.

Najlepszy i najprostszy sposób na PIT - Program e-pity^®
Nie musisz znać się na PIT'ach i zmianach podatkowych. Oblicz wygodnie wysokość Twojego podatku PIT kompleksowo razem z wszystkimi ulgami, odliczeniami i kwotą wolną od podatku. Zadbaj o najwyższy i najszybszy zwrot podatku z PIT do 45 dni.
Po prostu oblicz Twój e-PIT w Programie e-pity 2023 i wyślij PIT online

"Ulga" na pomoc Ukrainie w 2024 r. dla przedsiębiorców

Przedsiębiorcom przysługuje podwójne prawo do ulgi podatkowej w związku z darowiznami zapobiegającymi skutkom konfliktu na Ukrainie. 

Po pierwsze, kosztem uzyskania przychodów są koszty wytworzenia lub cena nabycia rzeczy lub praw będących przedmiotem darowizn przekazanych w okresie od dnia 1 stycznia 2024 r. do dnia 31 grudnia 2024 r. na cele związane z przeciwdziałaniem skutkom działań wojennych na terytorium Ukrainy:

• organizacjom, o których mowa w art. 3 ust. 2 i 3 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, lub równoważnym organizacjom określonym w przepisach regulujących działalność pożytku publicznego obowiązujących na terytorium Ukrainy,
• jednostkom samorządu terytorialnego,
• wojewodom,
• Rządowej Agencji Rezerw Strategicznych,
• podmiotom wykonującym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub na terytorium Ukrainy działalność leczniczą lub działalność z zakresu ratownictwa medycznego

- o ile koszty wytworzenia lub cena nabycia nie zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów, w tym poprzez odpisy amortyzacyjne.

Na tej samej zasadzie kosztem uzyskania przychodów są koszty poniesione z tytułu nieodpłatnego świadczenia, którego celem jest przeciwdziałanie skutkom działań wojennych na terytorium Ukrainy, realizowanego w okresie od dnia 1 stycznia 2024 r. do dnia 31 grudnia 2024 r. na rzecz powyższych podmiotów, o ile nie zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów, w tym poprzez odpisy amortyzacyjne.

Po drugie, podatnik może odliczyć od dochodu lub przychodu darowizny rzeczy lub praw majątkowych również w przypadku, gdy koszty wytworzenia lub cena nabycia tych rzeczy lub praw majątkowych zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów.

więcej o planowanych zmianach podatkowych na 2024 za 2023 rok
zmiany w PIT 2026 za 2025 rok

Polecamy poradniki i kalkulatory podatkowe, ZUS związane z zmianami wprowadzanymi przez Nowy Polski Ład