Handel krytpowalutami (Bitcoin, Litecoin, Ethereum itp.) rządzi się swoją specyfiką w aspektach podatkowych. Podatnicy, którzy kopią lub zarabiają na handlu kryptowalutami a także dokonują rozliczeń w walucie wirtualnej, powinny zachować szczególne zasady i dokumentować transakcje w szczególny sposób. Należy pamiętać, że w rozliczeniu za 2024 r. (począwszy od 2019 r.) rozliczenie kryptowaluty odbywa się na innych zasadach niż w latach wcześniejszych. W efekcie inne będzie grupowanie przychodów do źródeł podatkowych i inne będą zasady rozliczania kosztów.
Podatnik obowiązany jest rozliczyć w rocznej deklaracji podatkowej przychody i koszty poniesione z tytułu transakcji kryptowalutami. Obie te kategorie rozliczane są na PIT-38 w źródle kapitały pieniężne.
Oblicz dokładnie Twój PIT-38 (kryptowaluty) od razu w Programie e-pity 2024.
Nie musisz liczyć podatku w PIT-38 (kryptowaluty) za 2024 ręcznie. Sprawdź wysokość Twojego podatku kompleksowo - razem z wszystkimi ulgami, odliczeniami i nową kwotą wolną od podatku.
Wylicz wygodnie Twój PIT-38 od handlu kryptowalutami w Programie e-pity 2024 i wyślij PIT 2025 online >>
Zarówno przychodów, jak i kosztów nie łączy się i nie rozlicza łącznie z pozostałymi kwotami w ramach całej grupy kapitałów pieniężnych. A zatem:
Bardzo często zdarza się, że podatnicy rozliczają również w działalności gospodarczej transakcje korzystając w tym celu z kryptowalut. Mimo tego, że rozliczenie odbywa się w ramach działalności związanej z prowadzeniem przedsiębiorstwa, ujęcie podatkowe transakcji powinno skutkować zawsze ustaleniem przychodu lub kosztu z tytułu kupna/sprzedaży kryptowaluty poza działalnością gospodarczą. W związku z powyższym:
Wczytaj, sprawdź i rozlicz Twój e-PIT-38 w Programie e-pity®
Sprawdź Twój e-PIT-38. Wczytaj wstępnie przygotowany dla Ciebie Twój e-PIT-38 z portalu podatki.gov.pl. Uzupełnij wszystkie przysługujące Ci koszty, ulgi i odliczenia - spróbuj obniżyć Twój podatek. Rozlicz e-PIT-38 i wyślij e-Deklarację a zwrot otrzymasz najpóźniej do 45 dni.
To najlepszy sposób na Twój e-PIT-38 - wczytaj i sprawdź. Rozlicz e-pity już teraz online >>
Podatek od kryptowalut wynosi 19% podstawy, czyli 19% przychodu po odjęciu od niego kosztów uzyskania. Nie można kwoty podstawy opodatkowania obniżać o wartość ulg i odliczeń podatkowych, opodatkowaniu podlega czysta wartość dochodu. Od kryptowalut podatku nie trzeba płacić w trakcie roku, w szczególności bezpośrednio w związku ze sprzedażą. Kryptowaluty rozlicza się dopiero na koniec roku w deklaracji rocznej i płaci wyłącznie roczny podatek od całości rozliczeń.
A zatem np. jeśli podatnik w jednym miesiącu uzyskał dochód ze sprzedaży, a w drugim poniósł wyższe koszty niż przychód to ostatecznie kwoty te porównuje w zeznaniu rocznym i w deklaracji rocznej płaci podatek od różnicy ze wszystkich transakcji kryptowalutami w trakcie roku.
Przykład
W lipcu doszło do nabycia Ripple za 40.000 zł w czerwcu sprzedano Dash za 100.000 zł. Podatek wyznacza się od 60.000 zł i płaci się go na koniec roku.
Jeśli podatnik posiada różne rodzaje przychodów kapitałowych, z których jednym są kapitały pieniężne, to nie ma konieczności wysyłania dwóch (lub kilku) osobnych deklaracji PIT-38.
Podatek płatny jest nie później niż do końca kwietnia roku następującego po rozliczanym roku podatkowym. W tytule przelewu do urzędu skarbowego wskazać należy jako tytuł przelewu PIT-38.
Co istotne może się zdarzyć, że podatnik opłaca podatek wykazany na PIT-38 z kilku tytułów – kilku różnych rodzajów transakcji, np. od dochodu z kryptowalut oraz ze sprzedaży akcji. Inaczej niż ma to miejsce w zakresie łączenia dochodów, samej zapłaty podatku dokonać można jednym łącznym przelewem, na całą kwotę wynikającą z deklaracji PIT-38.
Nadwyżka kosztów uzyskania przychodów nad przychodami z odpłatnego zbycia waluty wirtualnej uzyskanymi w roku podatkowym powiększa koszty uzyskania przychodów z tytułu odpłatnego zbycia waluty wirtualnej poniesione w następnym roku podatkowym.
Oznacza to, że nie można mówić o stracie podatkowej, którą można rozliczać w większości przypadków do 5 lat kalendarzowych, ale o nadwyżce, którą rozlicza się w roku następnym. Pojęcie „w roku następnym” nie jest jednoznaczne i należy uważać na następujące kwestie:
Za przychody z zysków kapitałowych uważa się przychody z wymiany waluty wirtualnej na środek płatniczy, towar, usługę lub prawo majątkowe inne niż waluta wirtualna lub z regulowania innych zobowiązań walutą wirtualną. Należy zatem ustalić przychody z tytułu:
Data uznania środków na rachunku bankowym podatnika na giełdzie wymiany kryptowalut jest datą rozpoznania przychodu; przychodu nie należy rozpoznawać dopiero w dacie wyprowadzenia środków z rachunku wirtualnego na rachunek bankowy podatnika.
W chwili uzyskania przychodów nie trzeba rozliczać różnic kursowych. W efekcie bardzo często dojdzie do wypłaty w walucie obcej po zamianie kryptowaluty na wartości pieniężne, a dopiero później – do zamiany środków w tej walucie – na złotówki. Zamiana waluty po realizacji transakcji kryptowalutą lub przeliczenie jej przez bank lub giełdę kryptowalut według określonego kursu innego niż średni kurs NBP na złotówki – nie generuje kosztu po stronie podatnika. Bez znaczenia pozostanie, czy kryptowaluta pochodzi ze środków związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej, czy też zakup dokonywany był w sposób zupełnie niezwiązany z przedsiębiorstwem.
Przychodu nie wykazuje się w związku z transakcją zamiany jednej kryptowaluty na inną kryptowalutę. Transakcja pozostaje neutralna podatkowo aż do momentu, gdy któraś kolejna z wymienionych kryptowalut zostanie sprzedana albo zostanie zamieniona na towar/usługę. W tym przypadku dochodzi do rozliczenia podatkowego transakcji.
Przychód ze sprzedaży kryptowaluty obniżają:
Koszty uzyskania przychodów są potrącane w tym roku podatkowym, w którym zostały poniesione. Oznacza to, że uznaje się za nią:
Zdarzyć się może, że transakcja barterowa łączy rozliczenie firmowe kosztów – i prywatne rozliczenie kryptowaluty jako przychód i odwrotnie. Wówczas dojść może do tego, że mimo nabycia usługi lub towaru, nie wystąpi koszt podatkowy w firmie, lecz wyłącznie – przychód prywatny
Przykład
Podatnik wystawił fakturę za usługę rozliczaną w jego działalności gospodarczej o wartości 10.000 zł. Płatność rozliczana jest jednak barterem – otrzymuje bitcoin (BTC) o wartości 10.000 zł. Rozlicza z tego tytułu przychód w wartości 10.000 zł z tytułu uzyskanej zapłaty kryptowalutą w ramach działalności gospodarczej. W momencie sprzedaży tej kryptowaluty przychód wystąpi prywatnie, poza działalnością, nie wystąpią koszty nabycia. Koszt wykonania usługi o wartości tej kryptowaluty rozliczył wcześniej w firmie.
Typowym jest korzystanie w stosunku do kryptowalut z dokumentów wadliwych (przy transakcjach na giełdach waluty wirtualnej - bez danych sprzedawcy) co powoduje, że koszt identyfikuje się na podstawie dokumentów zawierających następujące informacje (łącznie potwierdzające ponoszenie określonego kosztu):
Dla celów podatkowych nie ma znaczenia rodzaj kryptowaluty – koszty poniesione z tytułu zakupu jednej kryptowaluty można rozliczać w deklaracji PIT z przychodem ze sprzedaży innej.
Przykład
Podatnik nabył BitCoin za 30.000 zł w lipcu, w sierpniu sprzedał Ethereum za 20.000 zł. W 2024 r. w Pit-38 podatnik wykazuje 10.000 zł nadwyżki kosztów nad przychodami do przeniesienia na kolejne lata.
Koszty wykazać należy nawet, jeśli nie uzyskano w danym roku żadnych przychodów. Inaczej niż ma to miejsce w przypadku rozliczenia przychodów z pozostałych kapitałów pieniężnych na PIT-38. Może wystąpić sytuacja, gdy PIT-38 zawierać będzie wykazane koszty nabycia kryptowaluty i brak jakichkolwiek przychodów z tytułu ich sprzedaży. W kolejnym natomiast roku dojdzie do wykazania samej wartości przychodu ze sprzedaży – bez ustalenia z tego tytułu kosztów.
Przykład
W 2024 r. zakup Monero za 20.000 zł. W deklaracji PIT-38 – wskazujemy koszt 20.000 zł. W 2024 r. sprzedaż Monero za 10.000 zł (faktyczna strata). Wskazujemy 10.000 przychodu i przenosimy koszty z roku poprzedniego na obecny PIT-38.
Kosztów z wymiany kryptowalut nie rozliczamy metodą łączenia ich z konkretnymi przychodami i rozliczania dopiero w roku sprzedaży kryptowaluty. Są one rozliczane na bieżąco, w okresie ich poniesienia. Oznacza to, że co roku można swobodnie kupić kryptowaluty i przypadku wygenerowania wcześniej dochodu – zmniejszyć jego wartość bieżącymi zakupami kolejnej kryptowaluty.
W chwili poniesienia kosztów nie trzeba rozliczać różnic kursowych. W efekcie bardzo często dojdzie do uzyskania kryptowaluty po wpłacie określonej wartości środków pieniężnych a przy rozliczaniu kosztu zastosować będzie trzeba średni kurs NBP z dnia poprzedzającego bezpośrednio dzień poniesienia kosztu. Różnicy kursowej nie należy również rozliczać między ceną kupna waluty z daty jej faktycznego zakupu a kursem średnim NBP z dnia poprzedzającego dzień poniesienia kosztu. Bez znaczenia pozostanie, czy kryptowaluta pochodzi ze środków związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej, czy też zakup dokonywany był w sposób zupełnie niezwiązany z przedsiębiorstwem.
Oprócz nabycia kryptowalut, rynek pozwala również na inwestycje waloryzowane (oparte) o kurs kryptowaluty. Opcje i kontrakty CFD pozwalają zatem lokować kapitał bez nabywania walut wirtualnych opierając jednak zysk lub stratę o wartość rynkową określonej kryptowaluty. W tym przypadku przychody lub koszty ująć trzeba do źródła kapitały pieniężne i rozliczać na zasadach ogólnych - tzn. nie łączyć z zyskiem ze sprzedaży kupowanej kryptowaluty.
Jak wypełnić załącznik do CIT-8 druk CIT/WW (kryptowaluty) - instrukcja >
Zwrot wydatków za media nie jest przychodem podatkowym
Przedsiębiorca, który otrzymuje od najemców zwrot wydatków, jakie poniósł za zużyte przez nich media, nie zapłaci ryczałtu od otrzymanych z tego tytułu kwot.
Skala produkcji decyduje o opodatkowaniu
Właściciel małej przydomowej pasieki nie musi ewidencjonować sprzedaży nieprzetworzonego miodu ani wykazywać uzyskanego w ten sposób dochodu.
Przedszkole nie jest wyłącznie inkasentem opłat za posiłki
Zapewnienie posiłków stanowi integralną część działalności gospodarczej polegającej na prowadzeniu przedszkola bądź żłobka.