Ulga rehabilitacyjna dla niepełnosprawnych 2024/2025

W rocznym rozliczeniu podatkowym podatnik może korzystać z odliczenia od dochodu wydatków na cele rehabilitacyjne oraz wydatków związanych z ułatwieniem wykonywania czynności życiowych, poniesionych w roku podatkowym przez podatnika będącego osobą niepełnosprawną lub podatnika, na którego utrzymaniu pozostają osoby niepełnosprawne.

Dla kogo ulga rehabilitacyjna

Warunkiem odliczenia wydatków na cele rehabilitacyjne lub ułatwienie wykonywania czynności życiowych, jest posiadanie przez osobę, której dotyczy wydatek:

Policz dokładnie ulgę rehabilitacyjną w Programie e-pity^®
Nie musisz liczyć ulgi rehabilitacyjnej w PIT za 2024 ręcznie. Sprawdź wysokość Twojej ulgi rehabilitacyjnej i zwrotu podatku kompleksowo, także z uwzględnieniem nowej kwoty wolnej od podatku w PIT. Zadbaj o najniższy podatek i najszybszy zwrot z PIT do 45 dni! 
Ulgę rehabilitacyjną wylicz w Programie e-pity 2025 w wersji desktop lub wyślij PIT online

• orzeczenia o zakwalifikowaniu przez organy orzekające do jednego z trzech stopni niepełnosprawności - znacznego; umiarkowanego lub lekkiego, przy czym:
  1. do znacznego stopnia niepełnosprawności zalicza się osobę z naruszoną sprawnością organizmu, niezdolną do pracy albo zdolną do pracy jedynie w warunkach pracy chronionej i wymagającą, w celu pełnienia ról społecznych, stałej lub długotrwałej opieki i pomocy innych osób w związku z niezdolnością do samodzielnej egzystencji (naruszenie sprawności organizmu w stopniu uniemożliwiającym zaspokajanie bez pomocy innych osób podstawowych potrzeb życiowych, za które uważa się przede wszystkim samoobsługę, poruszanie się i komunikację).
  2. do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności zalicza się osobę z naruszoną sprawnością organizmu, niezdolną do pracy albo zdolną do pracy jedynie w warunkach pracy chronionej lub wymagającą czasowej albo częściowej pomocy innych osób w celu pełnienia ról społecznych.
  3. do lekkiego stopnia niepełnosprawności zalicza się osobę o naruszonej sprawności organizmu, powodującej w sposób istotny obniżenie zdolności do wykonywania pracy, w porównaniu do zdolności, jaką wykazuje osoba o podobnych kwalifikacjach zawodowych z pełną sprawnością psychiczną i fizyczną, lub mająca ograniczenia w pełnieniu ról społecznych dające się kompensować przy pomocy wyposażenia w przedmioty ortopedyczne, środki pomocnicze lub środki techniczne.
• orzeczenia lekarza orzecznika ZUS o całkowitej niezdolności do pracy, ustalone na podstawie art. 12 ust. 2 i niezdolności do samodzielnej egzystencji, ustalone na podstawie art. 13 ust. 5 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, które traktowane są na równi z orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności;
• orzeczenia lekarza orzecznika ZUS o niezdolności do samodzielnej egzystencji, ustalone na podstawie art. 13 ust. 5 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, które jest traktowane na równi z orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności;
• orzeczenia lekarza orzecznika ZUS o całkowitej niezdolności do pracy, ustalone na podstawie art. 12 ust. 2 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych jest traktowane na równi z orzeczeniem o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności;
• orzeczenia lekarza orzecznika ZUS o częściowej niezdolności do pracy, ustalone na podstawie art. 12 ust. 3, oraz celowości przekwalifikowania, o którym mowa w art. 119 ust. 2 i 3 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych jest traktowane na równi z orzeczeniem o lekkim stopniu niepełnosprawności.
• decyzji przyznającej rentę z tytułu całkowitej lub częściowej niezdolności do pracy, przy czym renta z tytułu niezdolności do pracy jest świadczeniem przysługującym osobie ubezpieczonej, która spełniła łącznie następujące warunki:
  1. jest niezdolna do pracy (całkowicie lub częściowo utraciła zdolność do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu i nie rokuje odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu), co zostało stwierdzone orzeczeniem lekarza orzecznika ZUS-u,
  2. ma wymagany okres składkowy i nieskładkowy (jego długość uzależniona jest od wieku ubezpieczonego, w którym niezdolność powstaje),
  3. niezdolność do pracy powstała w okresach składkowych i nieskładkowych albo nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ustania tych okresów.

Najlepszy sposób na Twoje ulgi i odliczenia w PIT to Program e-pity^®
Nie musisz liczyć ulgi i odliczeń w PIT za 2024 ręcznie. Sprawdź wysokość Twoich ulgi, odliczeń i zwrotu podatku kompleksowo, także z uwzględnieniem nowej kwoty wolnej od podatku w PIT.
Ulgi i odliczenia wylicz w Programie e-pity 2024 i wyślij swój PIT 2024 online

Dla powyższych celów istotne jest zrozumienie poszczególnych elementów tych pojęć i tak:

1. Całkowicie niezdolną do pracy jest osoba, która utraciła zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy.
2. Częściowo niezdolną do pracy jest osoba, która w znacznym stopniu utraciła zdolność do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji, przy tym warunek nie ma zastosowania w przypadku osoby, która jest całkowicie niezdolna do pracy i udowodni okres składkowy oraz nieskładkowy wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiety i 25 lat dla mężczyzny.
3. Ubezpieczony, którego niezdolność do pracy powstała w wyniku wypadku w drodze do pracy lub z pracy, nie musi spełniać kryterium dotyczącego wymaganego okresu składkowego i nieskładkowego.

• decyzji przyznającej rentę szkoleniową - jeśli ubezpieczony spełni warunki przyznania renty z tytułu całkowitej lub częściowej niezdolności do pracy i uzyska orzeczenie o celowości przekwalifikowania zawodowego ze względu na niezdolność do pracy w dotychczasowym zawodzie, jest kierowany do powiatowego urzędu pracy w celu przekwalifikowania. W tym czasie przysługuje mu renta szkoleniowa przez okres sześciu miesięcy.
• decyzji przyznającej rentę socjalną, przy czym przysługuje osobie pełnoletniej całkowicie niezdolnej do pracy z powodu naruszenia sprawności organizmu, które powstało:
  1. przed ukończeniem 18. roku życia;
  2. w trakcie nauki w szkole lub w szkole wyższej - przed ukończeniem 25. roku życia;
  3. w trakcie studiów doktoranckich lub aspirantury naukowej.
• orzeczenia o niepełnosprawności osoby, która nie ukończyła 16 roku życia, przy czym orzeczenie takie jest nadawane, jeżeli osoby takie mają naruszoną sprawność fizyczną lub psychiczną o przewidywanym okresie trwania powyżej 12 miesięcy, z powodu wady wrodzonej, długotrwałej choroby lub uszkodzenia organizmu, powodującą konieczność zapewnienia im całkowitej opieki lub pomocy w zaspokajaniu podstawowych potrzeb życiowych w sposób przewyższający wsparcie potrzebne osobie w danym wieku.

Opiekun osoby niepełnosprawnej a ulga rehabilitacyjna

Sytuacją typową jest, gdy wydatek ponosi niepełnosprawny, posiada dowód na jego poniesienie i to on odlicza w swoim zeznaniu rocznym ulgę rehabilitacyjną. Z odliczenia skorzystać może jednak również podatnik, na którego utrzymaniu pozostają następujące osoby niepełnosprawne: małżonek, zstępni, wstępni, pasierb, zięć, synowa,
rodzeństwo, ojczym, macocha, teściowie, dziecko obce przyjęte na wychowanie przez podatnika lub jego małżonka, jeżeli dochody tych osób niepełnosprawnych nie przekraczają dwunastokrotności kwoty renty socjalnej określonej w ustawie z dnia 27 czerwca 2003 r. o rencie socjalnej (Dz.U. z 2013 r. poz. 982 i 1650, z 2014 r. poz. 1175 i 1682, z 2017 r. poz. 1543 oraz z 2018 r. poz. 933), w wysokości obowiązującej w grudniu roku podatkowego. Do dochodów tych nie zalicza się:

• alimentów na rzecz dzieci, o których mowa w art. 6 ust. 4c, z uwzględnieniem art. 6 ust. 4e,
• świadczenia uzupełniającego, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 100a,
• dodatku energetycznego, o którym mowa w art. 5c ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. - Prawo energetyczne,
• dodatku osłonowego, o którym mowa w art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 2021 r. o dodatku osłonowym (Dz. U. z 2023 r. poz. 759 i 2760 oraz z 2024 r. poz. 123),
• dodatku węglowego, o którym mowa w art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 5 sierpnia 2022 r. o dodatku węglowym (Dz. U. z 2023 r. poz. 1630),
• dodatku dla gospodarstw domowych z tytułu wykorzystywania niektórych źródeł ciepła i dodatku dla niektórych podmiotów niebędących gospodarstwami domowymi z tytułu wykorzystywania niektórych źródeł ciepła, o których mowa w art. 1 pkt 2 i 3 ustawy z dnia 15 września 2022 r. o szczególnych rozwiązaniach w zakresie niektórych źródeł ciepła w związku z sytuacją na rynku paliw (Dz. U. z 2023 r. poz. 1772, 1693 i 2760),
• dodatku elektrycznego, o którym mowa w art. 27 ustawy z dnia 7 października 2022 r. o szczególnych rozwiązaniach służących ochronie odbiorców energii elektrycznej w 2023 roku oraz w 2024 roku w związku z sytuacją na rynku energii elektrycznej (Dz. U. z 2023 r. poz. 1704, 1785 i 2760), 
• refundacji kwoty odpowiadającej podatkowi VAT, o której mowa w art. 18 ustawy z dnia 15 grudnia 2022 r. o szczególnej ochronie niektórych odbiorców paliw gazowych w 2023 r. oraz w 2024 r. w związku z sytuacją na rynku gazu (Dz. U. z 2024 r. poz. 303),
• bonu energetycznego, o którym mowa w art. 2 ustawy z dnia 23 maja 2024 r. o bonie energetycznym oraz o zmianie niektórych ustaw w celu ograniczenia cen energii elektrycznej, gazu ziemnego i ciepła systemowego (Dz. U. poz. 859),
• zasiłku pielęgnacyjnego,
• dodatkowego rocznego świadczenia pieniężnego dla emerytów i rencistów oraz kolejnego dodatkowego rocznego świadczenia pieniężnego dla emerytów i rencistów.

Kwota limitu dochodu kształtuje się następująco:

W takim przypadku dowody poniesienia kosztów mogą dotyczyć opiekuna (np. faktury mogą być wystawiane na jego imię i nazwisko).

Najlepszy sposób na Twoje ulgi i odliczenia w PIT to Program e-pity^®
Nie musisz liczyć ulgi i odliczeń w PIT za 2024 ręcznie. Sprawdź wysokość Twoich ulgi, odliczeń i zwrotu podatku kompleksowo, także z uwzględnieniem nowej kwoty wolnej od podatku w PIT.
Ulgi i odliczenia wylicz w Programie e-pity 2024 i wyślij swój PIT 2024 online

Przeznaczenie wydatków z ulgi rehabilitacyjnej

• adaptację i wyposażenie mieszkań oraz budynków mieszkalnych stosownie do potrzeb wynikających z niepełnosprawności;
• przystosowanie pojazdów mechanicznych do potrzeb wynikających z niepełnosprawności;
• zakup, naprawę lub najem wyrobów medycznych wymienionych w wykazie wyrobów medycznych określonym w przepisach wydanych na podstawie art. 38 ust. 4 ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o refundacji leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych (Dz. U. z 2021 r. poz. 523, 1292, 1559 i 2054) oraz wyposażenia umożliwiającego ich używanie zgodnie z przewidzianym zastosowaniem, z wyjątkiem pieluchomajtek, pieluch anatomicznych, chłonnych majtek, podkładów i wkładów anatomicznych;
• zakup, naprawę lub najem indywidualnego sprzętu, urządzeń i narzędzi niezbędnych w rehabilitacji oraz ułatwiających wykonywanie czynności życiowych, stosownie do potrzeb wynikających z niepełnosprawności, oraz wyposażenia umożliwiającego ich używanie zgodnie z przewidzianym zastosowaniem, niewymienionych w wykazie, o którym mowa w pkt 2a, z wyjątkiem sprzętu gospodarstwa domowego;
• pieluchomajtki, pieluchy anatomiczne, chłonne majtki, podkłady, wkłady anatomiczne, w kwocie nieprzekraczającej w roku podatkowym 2.280 zł;
• zakup wydawnictw i materiałów (pomocy) szkoleniowych, stosownie do potrzeb wynikających z niepełnosprawności;
• odpłatność za pobyt na turnusie rehabilitacyjnym;
• odpłatność za pobyt w zakładzie lecznictwa uzdrowiskowego, zakładzie rehabilitacji leczniczej, zakładzie opiekuńczo-leczniczym, zakładzie pielęgnacyjno-opiekuńczym;
• odpłatność za pobyt opiekuna osoby niepełnosprawnej zaliczonej do I grupy inwalidztwa lub dzieci niepełnosprawnych do lat 16, przebywającego z osobą niepełnosprawną na turnusie rehabilitacyjnym, w zakładzie lecznictwa uzdrowiskowego lub zakładzie rehabilitacji leczniczej;
• odpłatność za zabiegi rehabilitacyjne lub leczniczo-rehabilitacyjne;
• opłacenie przewodników osób niewidomych I lub II grupy inwalidztwa oraz osób z niepełnosprawnością narządu ruchu zaliczonych do I grupy inwalidztwa, w kwocie nieprzekraczającej w roku podatkowym 2.280 zł;
• utrzymanie psa asystującego, o którym mowa w ustawie o rehabilitacji zawodowej, w kwocie nieprzekraczającej w roku podatkowym 2.280 zł;
• opiekę pielęgniarską w domu nad osobą niepełnosprawną w okresie przewlekłej choroby uniemożliwiającej poruszanie się oraz usługi opiekuńcze świadczone dla osób niepełnosprawnych zaliczonych do I grupy inwalidztwa;
• opłacenie tłumacza języka migowego;
• kolonie i obozy dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnej oraz dzieci osób niepełnosprawnych, które nie ukończyły 25. roku życia;
• leki, o których mowa w ustawie z dnia 6 września 2001 r. - Prawo farmaceutyczne (Dz. U. z 2021 r. poz. 1977) - w wysokości stanowiącej różnicę pomiędzy faktycznie poniesionymi wydatkami w danym miesiącu a kwotą 100 zł, jeżeli lekarz specjalista stwierdzi, że osoba niepełnosprawna powinna stosować stale lub czasowo te leki;
• odpłatny przewóz:
  • osoby niepełnosprawnej - karetką transportu sanitarnego,
  • osoby niepełnosprawnej, zaliczonej do I lub II grupy inwalidztwa, oraz dzieci niepełnosprawnych do lat 16 - również innymi środkami transportu niż wymienione w lit. a;
• używanie samochodu osobowego, stanowiącego własność (współwłasność) osoby niepełnosprawnej lub podatnika mającego na utrzymaniu osobę niepełnosprawną albo dziecko niepełnosprawne, które nie ukończyło 16. roku życia - w wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 2.280 zł;
• odpłatne przejazdy środkami transportu publicznego związane z pobytem:
  • na turnusie rehabilitacyjnym,
  • w zakładach, o których mowa w pkt 6,
  • na koloniach i obozach dla dzieci i młodzieży, o których mowa w pkt 11,
  • opiekuna osoby niepełnosprawnej zaliczonej do I grupy inwalidztwa lub dzieci niepełnosprawnych do lat 16, przebywającego z osobą niepełnosprawną na turnusie rehabilitacyjnym lub w zakładzie lecznictwa uzdrowiskowego, lub zakładzie rehabilitacji leczniczej.

Grupy inwalidztwa

Dla powyższych celów jako osobę z:

• I grupy inwalidztwa - należy rozumieć osobę, w stosunku do której orzeczono:
  1. całkowitą niezdolność do pracy oraz niezdolność do samodzielnej egzystencji albo
  2. znaczny stopień niepełnosprawności,
  3. niezdolność do samodzielnej egzystencji,
• II grupy inwalidztwa - należy przez to rozumieć osobę, w stosunku do której orzeczono:
  1. całkowitą niezdolność do pracy albo
  2. umiarkowany stopień niepełnosprawności.

Najlepszy i najprostszy sposób na PIT - Program e-pity^®
Nie musisz znać się na PIT'ach i zmianach podatkowych. Oblicz wygodnie wysokość Twojego podatku PIT kompleksowo razem z wszystkimi ulgami, odliczeniami i kwotą wolną od podatku. Zadbaj o najwyższy i najszybszy zwrot podatku z PIT do 45 dni.
Po prostu oblicz Twój e-PIT w Programie e-pity 2024 i wyślij PIT online

Dokumenty wymagane do skorzystania z ulgi

Wysokość wydatków ustala się na podstawie dokumentów stwierdzających ich poniesienie (faktury, rachunki, paragon – połączony z oświadczeniem podatnika o poniesieniu wydatku), z wyjątkiem:

• opłacenia przewodników osób niewidomych I lub II grupy inwalidztwa oraz osób z niepełnosprawnością narządu ruchu zaliczonych do I grupy inwalidztwa, w kwocie nie przekraczającej w roku podatkowym 2.280 zł,
• utrzymania psa asystującego - w wysokości do 2.280 zł,
• używania samochodu osobowego, stanowiącego własność (współwłasność) osoby lub podatnika mającego na utrzymaniu osobę niepełnosprawną  albo dziecko niepełnosprawne, które nie ukończyło 16 roku życia - limit jest niezależny od dokumentacji i odliczenie przysługuje do wartości 2.280 zł.

W powyższych trzech przypadkach jako dowód podatnik musi dodatkowo:

• wskazać z imienia i nazwiska osoby, które opłacono w związku z pełnieniem przez nie funkcji przewodnika;
• okazać certyfikat potwierdzający status psa asystującego.

W 2019 r., 2020 r., 2021, 2022 r. 2023 r. nie ma natomiast obowiązku okazywać dokumentu potwierdzającego zlecenie i odbycie niezbędnych zabiegów leczniczo-rehabilitacyjnych.

Refinansowanie wydatków rehabilitacyjnych

Wydatki powyższe podlegają odliczeniu od dochodu, jeżeli nie zostały sfinansowane (dofinansowane) w całości ze środków zakładowego funduszu rehabilitacji osób niepełnosprawnych, zakładowego funduszu aktywności, Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych lub ze środków Narodowego Funduszu Zdrowia, zakładowego funduszu świadczeń socjalnych, albo nie zostały zwrócone podatnikowi w jakiejkolwiek formie.

W przypadku, gdy wydatki były częściowo sfinansowane (dofinansowane) z tych funduszy (środków), odliczeniu podlega różnica pomiędzy poniesionymi wydatkami a kwotą sfinansowaną (dofinansowaną) z tych funduszy (środków) lub zwróconą w jakiejkolwiek formie. 

Czytaj nasze poradniki opisujące zmiany w PIT w 2024 r.