Podatnicy często po otrzymaniu kredytu pozostają wspólnie odpowiedzialni za jego spłatę. Jest to typowa sytuacja, gdy dwie lub więcej osób inwestuje w jedną nieruchomość nabytą na współwłasność w częściach ułamkowych. Taka sytuacja dotyczyć może również kredytu otrzymanego ramach dofinansowania z dnia 1 października 2021 r. o rodzinnym kredycie mieszkaniowym i bezpiecznym kredycie 2%. Spłata kredytu odbywa się co do zasady ze wspólnego rachunku, jednak wpłat na niego dokonuje często wyłącznie jedna osoba. Rodzi to pytanie o kwestię przychodu u drugiego ze zobowiązanych.
W sytuacji, gdy współkredytobiorca zobowiązany solidarnie z innym współkredytobiorcą spłaca całość zadłużenia bez woli czynienia tego w celu obdarowania pozostałych współkredytobiorców działa on jedynie w zamiarze zwolnienia się z długu. W takiej sytuacji jako solidarnie zobowiązany odpowiada on za całość kredytu i bank może żądać spłaty całego zadłużenia tak samo od niego, jak i od pozostałych osób. Dłużnik solidarny spłaca w każdym przypadku własny dług, a nie cudzy - zatem cały kredyt obciąża każdego ze współkredytobiorców.
Po stronie pozostałych kredytobiorców powstałby przychód jedynie gdyby doszło do definitywnego zwolnienia ze zobowiązania. Z definicji przychodu podatkowego (art. 11 ustawy o PIT) wynika, że są nim tylko takie świadczenia, które nie mają charakteru zwrotnego. Przychód jest bowiem w istocie określonym przyrostem majątkowym, a zatem jego otrzymanie musi mieć charakter definitywny. Taka sytuacja jednak nie następuje u pozostałych współkredytobiorców. W momencie spłaty zadłużenia w części większej niż przypadająca na danego dłużnika, zmieniają się bowiem role co do ewentualnych dalszych roszczeń.
Najlepszy i najprostszy sposób na PIT - Program e-pity®
Nie musisz znać się na PIT'ach i zmianach podatkowych. Oblicz wygodnie wysokość Twojego podatku PIT kompleksowo razem z wszystkimi ulgami, odliczeniami i kwotą wolną od podatku. Zadbaj o najwyższy i najszybszy zwrot podatku z PIT do 45 dni.
Po prostu oblicz Twój e-PIT w Programie e-pity 2024 i wyślij PIT online
Stosownie do art. 376 § 1 Kodeksu cywilnego, jeżeli jeden z dłużników solidarnych spełnił świadczenie, a treść istniejącego między współdłużnikami stosunku prawnego rozstrzyga o tym, czy i w jakich częściach, może on żądać zwrotu od współdłużników. Jeżeli z treści tego stosunku nie wynika nic innego, dłużnik, który świadczenie spełnił, może żądać zwrotu w częściach równych. A zatem z chwilą spełnienia świadczenia przestaje istnieć jakikolwiek stosunek pomiędzy bankiem a współdłużnikami solidarnymi. Natomiast dłużnik, który spełnił świadczenie, przestaje być współdłużnikiem solidarnym i staje się wierzycielem - tak jak poprzednio bank - dla pozostałych współdłużników.
Dawni współdłużnicy są dalej dłużnikami - lecz wobec innego wierzyciela (dłużnika, który bank już zaspokoił co do spłaty kredytu), w stosunku do którego odpowiadają każdy za przypadającą na niego część długu. Ich przysporzenie nie może mieć zatem charakteru definitywnego.
A zatem nie występuje trwałe przysporzenie w majątku, a jedynie dochodzi do zmiany podmiotu, wobec którego współdłużnicy pozostają zobowiązani w związku z wynikającą z umowy kredytowej wierzytelnością (interpretacja indywidualna z dnia 08.02.2013 r., sygn. ITPB2/415-1023/12/TJ - Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy).
Spłata kredytu za inna osobę stanowić będzie darowiznę w sytuacji, gdyby dokonała jej osoba nie będąca pierwotnie kredytobiorcą, a zatem spłatą zwolni innego podatnika z jego zobowiązania, nie spłacając jednocześnie ciążących na niej samej pierwotnie zobowiązań. W takim przypadku wartość spłaconych rat kredytu należy rozpatrywać w kategorii zwolnienia z podatku od spadków i darowizn lub opodatkować i wykazać w deklaracji SD-Z2 (zwolnienie podatkowe) lub SD-3 (gdy opodatkowane).
Nie jest też przychodem równowartość spłacanych rat kredytu za inną osobę w sytuacji, gdy wcześniej miało miejsce nieodpłatne przekazanie udziałów w nieruchomości na współkredytobiorcę. Chodzi o przypadek, gdy nabywca kontynuuje spłatę a kredyt nadal figuruje jako uzyskany przez kilku kredytobiorców. W takim wypadku osoba kupująca nieruchomość i będąca jej nowym właścicielem spłaca raty kredytu zaciągniętego na jej zakup (podobnie - Interpretacja indywidualna z 21 marca 2023 r., sygn. 0113-KDIPT2-2.4011.1056.2022.3.MK). Sytuacja innego rodzaju miałaby miejsce, gdyby z tego tytułu dotychczasowy kredytobiorca uzyskał jakieś przysporzenie, wówczas to przysporzenie jest przychodem. Odpowiednio przychód wystąpi przy odpłatnym nabyciu udziałów w nieruchomości - wówczas oczywiście przychodem jest wartość ceny sprzedaży.
Spłata nieistniejącego kredytu nie jest spłatą kredytu
Podatnik spłacił kredyt, który zaciągnął na zakup domu, środkami ze sprzedaży innej nieruchomości. Następnie umowa kredytu została unieważniona przez sąd.
Przekształcenie to nie rozpoczęcie działalności
Spółka. z o.o. powstała z przekształcenia jednoosobowej działalności gospodarczej nie może być uznana za podatnika rozpoczynającego prowadzenie działalności.
Obciążenie nieruchomości obniża wysokość podatku od darowizny
Polecenie darczyńcy o ustanowieniu na jego rzecz nieodpłatnego prawa użytkowania podarowanej nieruchomości zmniejsza wysokość podatku.